Ελληνικό 10# Ποιος θα δώσει λύση στο κυκλοφοριακό πρόβλημα στα νότια;
Σήραγγα, υπογειοποίηση της Βουλιαγμένης η περισσότερα ΜΜΜ; Οι ερωτήσεις μας προς όλες τις κατευθύνσεις για το θέμα κατέτειναν προς τη Lamda Development. Πόσο μεγάλο όμως, είναι το πρόβλημα σήμερα;
***Μπορείτε να διαβάσετε το ρεπορτάζ στην Εφημερίδα των Συντακτών. Σε αυτή την εκδοσή συνοδεύεται απο 15 πηγές και τα επίσημα στοιχεία της Περιφέρειας Αττικής, ανανεωμένα και συμπληρωμένα.
Σε συγκέντρωση κάλεσαν τους πολίτες των περιοχών τους τη Δευτέρα 29 Σεπτεμβρίου οι δήμαρχοι Ηλιούπολης, Ελληνικού-Αργυρούπολης, Βύρωνα, Δάφνης-Υμηττού και Αγίου Δημητρίου για τα οξυνόμενα προβλήματα της κυκλοφορίας στα Νότια Προάστια. Το επίδικο στην προκειμένη περίπτωση δεν ήταν άλλο από την αστική σήραγγα (μήκους 3 χλμ.) που θα ενώσει την περιφερειακή του Υμηττού με τη Λεωφόρο Βουλιαγμένης, έργο που έχει εξαγγελθεί και ανακληθεί επανειλημμένα επί δεκαετίες και το οποίο οι δήμαρχοι χαρακτηρίζουν τώρα ζωτικής σημασίας για τις πόλεις τους.
Οι δήμαρχοι Ελληνικού, Ηλιούπολης και Βύρωνα, που πήραν αρχικά την πρωτοβουλία τον Ιούλιο, είχαν θέσει τελεσίγραφο στην κυβέρνηση και τον Πρωθυπουργό προσωπικά μέχρι τις 15 Σεπτεμβρίου 2025 για μια απάντηση, απαιτώντας «διαφάνεια στον σχεδιασμό, πρόσβαση σε μελέτες και συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα υλοποίησης».
Ο λόγος είναι ότι με το χρονοδιάγραμμα λειτουργίας της επένδυσης της Lamda Development στο Ελληνικό να προχωράει χωρίς μεγάλες καθυστερήσεις και την αύξηση των οχημάτων κάθε χρόνο, δεν φαίνεται να υπάρχει επαρκής χρόνος ωρίμανσης και κατασκευής των απαραίτητων οδικών έργων.
Με την παρέλευση του τελεσιγράφου και καθώς δεν έλαβαν απαντήσεις, όπως λένε, αποφάσισαν να καλέσουν τους δημότες τους σε κινητοποίηση. «Δεν μπορεί οι τοπικές κοινωνίες να πληρώνουν το τίμημα με θόρυβο, ρύπανση και χάος στους δρόμους» τονίζουν χαρακτηριστικά σε κοινή τους ανακοίνωση.
Η κατάσταση σήμερα
Σύμφωνα με την Περιφέρεια Αττικής, ο στόλος των αυτοκινήτων σήμερα στο Λεκανοπέδιο αριθμεί τα 3,5 εκατομμύρια οχήματα, οι μοτοσυκλέτες υπολογίζονται σε 720.000 και τα ταξί σε 14.000.
«Κάθε χρόνο προστίθενται επιπλέον 100.000 έως 120.000 νέα οχήματα, μετά από όλες τις μεταβολές, όπως είναι αποσύρσεις, καταθέσεις πινακίδων κ.λπ.» εξηγεί ο αντιπεριφερειάρχης Αττικής υπεύθυνος για την οδική ασφάλεια, κ. Κωνσταντίνος Μαρκουίζος, ο γνωστός Ιαβέρης.
Σύμφωνα με το TomTom Traffic Index, μια διεθνή βάση δεδομένων με στοιχεία οδικής κυκλοφορίας από όλο τον κόσμο, οι οδηγοί ΙΧ χάνουν κάθε χρόνο στο Λεκανοπέδιο συνολικά 107 (2023) έως 111 (2024) ώρες από τη ζωή τους στην κίνηση, δηλαδή περίπου 5 ημέρες, κάτι που κοστίζει επιπλέον πολύ σε κατανάλωση καυσίμων και παραγωγή ατμοσφαιρικών ρύπων CO2.
Μόνο για τα νότια προάστια η ετήσια αύξηση οχημάτων υπολογίζεται σε 5-7% ετησίως, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, παρότι δεν υπάρχουν επίσημες μελέτες σχετικά. Σύμφωνα με στοιχεία κίνησης από τους χάρτες της Google (δεδομένα μέσω κινητών τηλεφώνων που συνδέονται στο σύστημα GPS), η λεωφόρος Βουλιαγμένης παρουσιάζει τα τελευταία χρόνια αυξανόμενη καθυστέρηση κατά τις ώρες αιχμής.
Τα στοιχεία αυτά επιβεβαιώνονται από το Κέντρο Διαχείρισης Κυκλοφορίας της Περιφέρειας Αττικής, με το οποίο ήρθαμε σε επαφή, καθώς βασίζονται σε ανώνυμα δεδομένα τοποθεσίας που συλλέγονται σε πραγματικό χρόνο. Οι εκτιμήσεις προκύπτουν από τη ρύθμιση σε “τυπική κυκλοφορία” της εφαρμογής Google Maps, η οποία αναλύει ιστορικά δεδομένα για να προβλέψει τους χρόνους μιας διαδρομής, καθώς και επιπλέον στοιχεία του κέντρου διαχείρισης. Επιπλέον στοιχεία μας παραχώρησε η Περιφέρεια για την ολοκληρωμένη αποτύπωση της εικόνας.
Στη διαδρομή Γλυφάδα-Πλατεία Συντάγματος, επί της λεωφόρου Βουλιαγμένης, η πρωινή αιχμή ξεκινά στις 07:30 π.μ. και διαρκεί ως τις 10:00 το πρωί, με την «ουρά» της κίνησης να απλώνεται χρονικά πριν και μετά περισσότερο κάθε χρόνο που περνάει. Ο μέγιστος αριθμός οχημάτων κατά τις ώρες της πρωινής αιχμής είναι 2.500 οχήματα, και η κορύφωσή της στη Βουλιαγμένης παρατηρείται μεταξύ 08:15 και 09:15 το πρωί και στα δύο ρεύματα κυκλοφορίας.
Το σύνολο των οχημάτων που κινούνται καθημερινά από τη Γλυφάδα στο Κέντρο των Αθηνών αγγίζει τις 40.000. Αντίστοιχα, η απογευματινή αιχμή τοποθετείται κατά τις ώρες 16:00 έως 19:30. Στην αντίθετη πορεία (προς Γλυφάδα) οι ώρες αιχμής είναι οι ίδιες, με τον μέγιστο αριθμό οχημάτων τις ώρες αιχμής να είναι 2.300 οχήματα και το σύνολο ενός 24ώρου να αφορά σε 37.000 οχήματα.
Διαδρομή: Γλυφάδα ➔ Κέντρο Αθήνας (Σύνταγμα)
Απόσταση: 10~14 χλμ. | Διαδρομή: Λεωφ. Βουλιαγμένης
Συνθήκη - Χρόνος Διαδρομής
Χωρίς κίνηση (π.χ. 03:00 π.μ.) - 20 - 30 λεπτά
Πρωινή Αιχμή (Αναχώρηση 08:30) - 45 - 70 λεπτά (50 λεπτά τις περισσότερες φορές σύμφωνα με την περιφέρεια Αττικής)
Απογευματινή Αιχμή (Αναχώρηση 18:00) - 40 - 65 λεπτά
Η εικόνα είναι πολύ χειρότερη αν προσπαθήσει να υπολογίσει κανείς την διαδρομή Γλυφάδα-Μαρούσι, μια απόσταση 22χλμ περίπου, στην οποία το ΙΧ χάνει όποια πλεονεκτήματα έχει έναντι των ΜΜΜ, ακόμα και αν περάσει από τα διόδια της Αττικής οδού στην περιφερειακή Υμηττού. Ενας οδηγός στις οκτώμισι το πρωί θα αντιμετωπίσει συμφόρηση σε όλη τη Βουλιαγμένης και στη συνέχεια στην Κηφισίας, από το ύψος του Ψυχικού.
Η διάρκεια αυτής της διαδρομής υπολογίζεται από 55-85 λεπτά και το κόστος σε καύσιμα από 7-12 ευρώ (με σημερινές τιμές). Αντίστοιχα μέσω Αττικής οδού η διαδρομή μπορεί να διαρκέσει από 45-70 λεπτά και το κόστος μεταξύ 9-15 ευρώ. Τα ΜΜΜ έχουν σχετικά πιο προβλέψιμο χρόνο μετακίνησης, (παρά τις σοβαρές αρρυθμίες σε λεωφορεία και εσχάτως στο ΜΕΤΡΟ), που προσδιορίζεται στα 75-90 λεπτά με κόστος 1,20 ευρώ.
Αδύνατον να προγραμματίσεις μια διαδρομή
Η παρατήρηση που βγαίνει αβίαστα είναι ότι είναι πρακτικά αδύνατον να προγραμματιστεί μια διαδρομή μέσα στην πόλη με ακρίβεια, η δε διαδρομή από το ένα άκρο στο άλλο ισοδυναμεί με ταξίδι εκτός πόλης. Επιπλέον, τη εξαιρέσει έκτακτων γεγονότων, η τυπική καθυστέρηση σε ώρες αιχμής είναι σταθερά πάνω από το 100% του χρόνου ελεύθερης ροής. Η μέση ταχύτητα στα τμήματα με το μεγαλύτερο πρόβλημα πέφτει κάτω από τα 15 χλμ/ώρα.
Τα παραπάνω ισχύουν χωρίς να υπολογίζεται η επιβάρυνση που θα προκληθεί από τη νέα πόλη της Lamda Development στο Ελληνικό, η οποία αναμένεται να επηρεάσει τόσο την ποσότητα, όσο και την ποιότητα των μετακινήσεων.
Μιλώντας στο ITC 2025 -8ο Συνέδριο Υποδομών & Μεταφορών, τη μεγαλύτερη ετήσια συνάντηση για τις μεταφορές που γίνεται στη χώρα και ολοκληρώθηκε την περασμένη Τετάρτη 24 Σεπτ. στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, ο διευθύνων σύμβουλος της Αττικό Μετρό, Νίκος Κουρέτας έθεσε για πρώτη φορά σε απόλυτη προτεραιότητα την επέκταση προς Γλυφάδα και Ελληνικό, κάτι που απουσίαζε από τις ως τώρα αναφορές του. Ωστόσο, όπως επεσήμανε ο ίδιος οι μελέτες που ξεκινούν τώρα θα χρειαστούν 5-10 χρόνια προτού ωριμάσουν.
Αντιθέτως, απουσίασε η αναφορά στο Τραμ, το οποίο σύμφωνα με ανακοίνωση του Σωματείου Ηλεκτροδηγών Τραμ Αττικής του 2024 εγκαταλείπεται μετά από απόφαση του υφυπουργού Μεταφορών και Υποδομών, Νίκου Ταχιάου, παρά το γεγονός ότι προβλέπονταν στο ρυθμιστικό σχέδιο για την Αττική του 2014 και τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων που συνόδευε το ΣΟΑ του Ελληνικού το 2018.
Άλλωστε την κατασκευή σταθμών ΜΕΤΡΟ στην περιοχή του καζίνο των IRC-ΤΕΡΝΑ έχει ζητήσει και η Lamda Development ως ενδιάμεσου σταθμού της γραμμής δυο στην επέκταση προς Γλυφάδα.
Στο ίδιο συνέδριο ο πρόεδρος του ΤΕΕ Γιώργος Στασινός τόνισε χαριτολογώντας ότι «είναι τύχη» που καθυστερεί το έργο του Ελληνικού καθώς αν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα το πρόβλημα των συντηρήσεων του υπάρχοντος οδικού δικτύου το πρόβλημα που θα δημιουργηθεί θα αποβεί άλυτο.
Ο κος Τσιάνος επεσήμανε ότι η οικονομική ανάπτυξη, και δη η τουριστική θα φέρει και ποιοτική αλλαγή στις μετακινήσεις, καθώς ο δείκτης ιδιοκτησίας ιδιωτικού οχήματος που στην Αττική είναι χαμηλός (!) σε σύγκριση με την υπόλοιπη Ευρώπη πρόκειται να αυξηθεί.
Ο ίδιος, θέτει μια άλλη προτεραιότητα για τα νότια προάστια: «Πρέπει η Βουλιαγμένης να μετατραπεί σε οδικό άξονα ταχείας κυκλοφορίας με ανισόπεδους κόμβους, ώστε να εξυπηρετήσει τον διπλάσιο κυκλοφοριακό φόρτο, πριν τη λειτουργία του Ελληνικού, για να αποφύγουμε ακόμα μεγαλύτερες καθυστερήσεις». Την ανισοπεδοποίηση της Λεωφόρου Βουλιαγμένης, στο τμήμα από τον Άλιμο έως το Ελληνικό έχει προτείνει και η Lamda Development.
Διαδρομή: Λεωφόρος Ποσειδώνος (Γλυφάδα ➔ Πειραιάς)
Ώρα Αναχώρησης -Εκτιμώμενος Χρόνος Διαδρομής -Μέση Ταχύτητα
Ελεύθερη Ροή (π.χ. 03:00 π.μ.) 15 - 20 λεπτά (45 - 55 km/h)
Χωρίς καθυστερήσεις, ελάχιστη αναμονή στα φανάρια.Πρωινή Αιχμή (08:00 - 09:30) 35 - 55 λεπτά (15 - 24 km/h)
Παρατηρήσεις: Κατά την πρωινή αιχμή κινούνται 3.200 οχήματα προς Πειραιά σε σύνολο 46,000 οχημάτων καθημερινά • Η κίνηση είναι πυκνή και η μέση ταχύτητα της διαδρομής πέφτει στα 14χλμ/ώρα σε όλο το μήκος της διαδρομής • Μαρίνα Αλίμου: Πρώτο σημείο μεγάλης καθυστέρησης • Παλαιό Φάληρο (Ύψος Μαρίνας Φλοίσβου): Συσσώρευση οχημάτων λόγω φαναριών • Κόμβος ΣΕΦ (Στάδιο Ειρήνης & Φιλίας): Το δύσκολο εμπόδιο πριν την είσοδο στον ΠειραιάΑπογευματινή Αιχμή (17:30 - 19:00) 30 - 45 λεπτά (18 - 28 km/h)
Παρατηρήσεις: Ελαφρώς καλύτερη ροή από την πρωινή, αλλά και πάλι με σημαντικές καθυστερήσεις • Η κίνηση αυξάνεται λόγω της βραδινής εξόδου προς τις καφετέριες και τα εστιατόρια της παραλιακής • Κατά τις ώρες αιχμής κινούνται προς Γλυφάδα 3,600 οχήματα και 45,000 καθ’όλη τη διάρκεια της ημέρας. Σε επικοινωνία της Εφημερίδας των Συντακτών με το γραφείο του Υπουργού Μεταφορών και Υποδομών κ. Κυρανάκη μας μεταφέρθηκε ότι εξετάζονται προτάσεις, χωρίς να διευκρινίζεται ωστόσο αν υπάρχει σχέδιο αντιμετώπισης του προβλήματος ή αν είναι καν αρμοδιότητα του Υπουργείου.
Η συνθήκη αυτή στηλιτεύεται από την Περιφέρεια Αττικής, η οποία διεκδικεί τη δημιουργία Μητροπολιτικού Φορέα Διαχείρισης της κυκλοφορίας έναντι των Σχεδίων Βιώσιμης Κινητικότητας (ΣΒΑΚ) που εκπονούνται σήμερα από κάθε Δήμο χωριστά.
Πρόκειται για έναν θεσμό που προβλεπότανε στο Πρόγραμμα Καλλικράτης, όμως δεν υλοποιήθηκε ποτέ, παρά τον υπερτοπικό χαρακτήρα των μετακινήσεων στην πρωτεύουσα. Σύμφωνα με τον κ. Μαρκουίζο, η Περιφέρεια διαθέτει στοιχεία μόνο για ένα μέρος του δικτύου το οποίο υποχρεούται να συντηρεί και να εποπτεύει και καμία δυνατότητα σχεδιασμού.
Η πολυδιάσπαση της ευθύνης και η απουσία στρατηγικού σχεδιασμού είναι μάλλον η πιο σημαντική αιτία των καθυστερήσεων που οδηγούν το δίκτυο στα νότια προάστια σε κατάρρευσή.
Διαβάστε σχετικά:
Επιστρέφουν τα μεγάλα οδικά έργα στην Αττική για την αντιμετώπιση του κυκλοφοριακού – Ταχιάος: η Αττική μπαίνει στο “στόχαστρο” | ypodomes.com
Οι ερωτήσεις μας προς όλες τις κατευθύνσεις για το θέμα κατέτειναν όλες προς τη Lamda Development. Η εταιρεία έχει δημόσια τοποθετηθεί για την ανάγκη κατασκευής της σήραγγας για την οποία κατεβηκαν στους δρόμους τη δευτέρα (29/9) οι πέντε Δήμοι ενώ έχει εκφράσει και τη βούληση να χρηματοδοτήσει τις συγκοινωνιακές μελέτες μέχρι του σημείου ωρίμανσης τους, δηλαδή πρακτικά ως την κατασκευή.
Σύμφωνα με τον κο Τσιάνο, υπάρχουν ήδη δύο μελετητικές ομάδες που εργάζονται αυτή τη στιγμή για το θέμα: μία στο Υπουργείο, χρηματοδοτούμενη από τη LAMDA, και μία δεύτερη των παραχωρησιούχων.
Το κεντρικό ερώτημα του ITC 2025 άλλωστε ήταν η χρηματοδότηση των έργων συντήρησης και επέκτασης του δικτύου απουσία Ευρωπαϊκών πόρων. Η λύση που προκρίνουν οι εταιρείες είναι τα ΣΔΙΤ, που όμως δε λύνουν το πρόβλημα του στρατηγικού σχεδιασμού και της βιωσιμότητας.
Διαβάστε:
H πρόταση για την κατασκευή της σήραγγας της Ηλιούπολης υπήρξε μέρος των πρότυπων προτάσεων για επεκτάσεις της Αττικής οδού που κατατέθηκαν στην κυβέρνηση το Μάιο του 2023 (μαζί με προμελέτες) από την κοινοπραξία ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ-Άκτωρ-Άβαξ με το μοντέλο των ΣΔΙΤ.
Τον Ιούλιο που μας πέρασε ο υφυπουργός Ν. Ταχιάος είπε σε συνέδριο πως η κυβερνηση δεν είναι έτοιμη να ανοίξει το κεφάλαιο αυτό λόγω του υψηλού κόστους της. Ωστόσο, το έργο περιλαμβάνεται και σε μελέτη που έχει εκπονήσει η Lamda Development εδώ και περίπου δύο χρόνια.
Διαβάστε ακόμα:
«Μετωπική» πέντε δημάρχων για την σήραγγα Υμηττού: Οι πόλεις μας ασφυκτιούν από το κυκλοφοριακό | Εθνος
Κατεχάκη: Κυκλοφοριακό χάος – Η Αστική Σήραγγα δεν φτάνει, τι λένε 5 δήμαρχοι | To Βήμα
«Σκεφτείτε τώρα ότι όλοι πάνε στις δουλειές τους την ίδια ώρα, ότι εξακολουθούμε να χτίζουμε πολυκατοικίες και ότι ο τουρισμός αυξάνεται κάθε χρόνο. Δεν μπορούμε να σχεδιάσουμε πια με ορίζοντα δεκαετίας, αλλά 20ετίας» είπε ο κος Μαρκουίζος στο ITC Forum.
Στο Ελληνικό σχεδιάζονται λιγότερες θέσεις πάρκινγκ ως μέτρο αποθάρρυνσης της χρήσης του ΙΧ σύμφωνα με τον κο Τσιάνο, όμως χωρίς ταυτόχρονη γενναία προώθηση των ΜΜΜ, δεν φαίνεται να αντιμετωπίζεται το πρόβλημα. Στο ITC ο διευθύνων σύμβουλος του καζίνο της Hard Rock Athens IRC-ΤΕΡΝΑ Γιώργος Στρατηγός είπε ότι περιμένουν περίπου 15,000 επισκέπτες καθημερινά, μεγαλύτερης εισοδηματικής ικανότητας. Η επένδυση σύμφωνα με τον ίδιο θα αγγίξει τα 1,8 δις. Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι 11 κάτοικοι της Γλυφάδας και του Ελληνικού, καθώς και ο «Εξωραϊστικός Πολιτιστικός, Αθλητικός Σύλλογος Κατοίκων Κάτω Ελληνικού» κατέθεσαν νέα αίτηση ακύρωσης στο ΣτΕ και ζητούν να κηρυχθεί αντισυνταγματικό και παράνομο το νομοθετικό πλαίσιο και οι οικοδομικές άδειες που εκδόθηκαν για την ανέγερση του ουρανοξύστη και άλλων εγκαταστάσεων. Αναλυτικά θα γράψουμε γι’ αυτό στο προσεχές δελτίο.
Όπως σχολίασε σκωπτικά μια έμπειρη πολεοδόμος, κάτοικος της περιοχής: «Τι πιστεύετε ότι θα θέλουν αυτοί οι άνθρωποι να πάνε στο καζίνο με το ΜΕΤΡΟ και το Τραμ η με το ακριβό τους αυτοκίνητο;» Ιδού η απορία…
Διαβάστε στο επόμενο δελτίο
Γιατί θεωρούν άκυρες τις οικοδομικές άδειες του ουρανοξύστη και του καζίνο οι 11 που προσέφυγαν στο Συμβούλιο της Επικρτατείας;
17,000 ενδιαφερόμενους αγοραστές απο 110 χώρες ανακοίνωσε η Lamda Development
Κέρδη 128 εκατομύρια για το πρώτο εξάμηνο του 2025 ανακοίνωσε η εταιρεία
Ερευνα για το Ελληνικό
>>> Όπως γνωρίζετε η έρευνα που ξεκινήσαμε τον Νοέμβριο που μας πέρασε στηρίζεται αποκλειστικά από τους αναγνώστες του Νήματος και εσχάτως τη συνεργασία με τα Μέσα που δημοσιεύουν τα ρεπορτάζ μας. Με άλλα λόγια δεν ξέρουμε αν είναι βιώσιμο το Ελληνικό, αλλά πιστεύουμε ότι είναι σημαντικό να είναι βιώσιμη η έρευνα για αυτό. >>> Για να ολοκληρωθεί η προσπάθεια, το Νήμα χρειάζεται τους συνδρομητές του, τόσο οικονομικά, όσο και με τις ιδέες και τις προτάσεις τους.Τα προηγούμενα κείμενα του αφιερώματος
#1 Το μεγαλύτερο κατασκευαστικό έργο στην Ευρώπη, μια πολυτελής αντιπαροχή;
#2 Λουκάς Τριάντης: Το Ελληνικό θέτει ερωτήματα για τους αδόμητους χώρους σε όλη την Αττική.
#3 Ελληνικό: Ποιος φταίει για τα εργατικά ατυχήματα;
#4 Στα Δικηγορικά της Γλυφάδας δεν ανοίγουν πια παράθυρα
#5: Επιτάχυνση των έργων, αλλά τα ερωτήματα παραμένουν
#6: Εργαζόμενοι και περιβάλλον πληρώνουν τις καθυστερήσεις της επένδυσης
#7: Τα πηγάδια ξερνάνε πετρέλαιο
#8: Τα ανοιχτά μέτωπα με τους κατοίκους των γύρω περιοχών
#9: Μαγική εικόνα