Καμμένη γη
Καμμένη γη
Πυρκαγιές στην Αττική και σε όλη την Ελλάδα, υπό την υποδαύλιση ενός καύσωνα - ρεκόρ σε διάρκεια και σε ένταση. Εκλογές την Κυριακή στην Ισπανία. Ελληνοτουρκική κινητικότητα. Επισιτιστικός συναγερμός.
Είναι μέρος της νεοελληνικής πραγματικότητας εδώ και πολλές δεκαετίες: το χειμώνα πλημμυρίζουμε και το καλοκαίρι καιγόμαστε. Μετά από το εφιαλτικό προπέρσινο καλοκαίρι-ρεκόρ της ζέστης και της φωτιάς, πέρυσι οι πυρκαγιές ήταν κάπως πιο περιορισμένες, αθροιστικά τα καμένα στρέμματα δάσους ήταν κοντά στα 240.000 το 2022 συνολικά, ενώ φέτος μέσα σε λίγες ημέρες έχουν φτάσει τα 200.000 στρέμματα στη Δυτική Αττική, στο Λουτράκι και στο δήμο Σαρωνικού, αλλά και στη Ρόδο και τη Λακωνία (όπου συνεχίζονται οι αναζωπυρώσεις), μεταξύ πολλών άλλων. Συνολικά μέχρι και την Πέμπτη έκαψαν 62 πυρκαγιές σε διάφορα τμήματα της επικράτειας. Και το καλοκαίρι έχει πολύ δρόμο ακόμα…
Σύμφωνα με το επικαιροποιημένο έκτακτο δελτίο επικίνδυνων καιρικών φαινομένων που εξέδωσε η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία, ο καύσωνας που ξεκίνησε την Πέμπτη θα κορυφωθεί κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου. Η θερμοκρασία θα φτάσει τους 41-43 βαθμούς Κελσίου σε μεγάλα τμήματα της ηπειρωτικής Ελλάδας, τους 44 βαθμούς Κελσίου σε επιμέρους σημεία της Στερεάς Ελλάδας και της Πελοποννήσου και τους 45 βαθμούς στον Θεσσαλικό κάμπο.
Ένα τρίτο κύμα καύσωνα θα επιστρέψει την Τρίτη και θα κορυφωθεί την Πέμπτη -και για περαιτέρω δεν έχουμε ακόμα πρόγνωση.
Παρά την κινητοποίηση επιπλέον μέσων, κάποια στιγμή στην περιοχή επιχειρούσαν 11 αεροπλάνα ρίψης νερού και 11 ελικόπτερα, εκ των οποίων τα τέσσερα έστειλαν η Γαλλία και η Ιταλία. Σήμερα έγινε γνωστό ότι και η Τουρκία στέλνει δυο αεροπλάνα με εντολή του Προέδρου Ερντογάν. Δυνάμεις έστειλε ακόμα το Ισραήλ, τέσσερα ελικόπτερα έφτασαν από Ιορδανία, ενώ συνέτρεξαν και επίγειες δυνάμεις από Ρουμανία, Σλοβακία, Πολωνια αλλά και άλλες χώρες του RescEU
Οι συζητήσεις περί των αιτίων και του τρόπου αντιμετώπισης των δασικών πυρκαγιών παραμένουν και σήμερα παρόμοιες με εκείνες που είχαμε επισημάνει προ διετίας το καταστροφικό καλοκαίρι του 2021
Σημειώνουμε πως, όπως αναφέρει η Εφημερίδα των Συντακτών, υπάρχουν 4.500 οργανικά κενά στην Πυροσβεστική και 3.500 οχήματα δεκαετίας δεν έχουν περάσει από τεχνικό έλεγχο. Πάντως, οι αλλεπάλληλες μεγάλες πυρκαγιές πέριξ των Αθηνών δημιουργούν σοβαρούς κινδύνους για τα οικοσυστήματα της Αττικής. Ο καθηγητής φυσικών καταστροφών Ευθύμιος Λέκκας προειδοποιεί πως «εάν συνεχιστεί αυτή η καταστροφή θα υπάρξει περιβαλλοντική κατάρρευση του όλου συστήματος» η Αττική θα οδηγηθεί στην ερημοποίηση…
Τα Νέα | Συνέντευξη του Ευθύμιου Λέκκα στην Κατερίνα Ροββά: Απειλούμαστε από περιβαλλοντική κατάρρευση
Εφημερίδα των Συντακτών | Άντα Ψαρρά: Ο Νέρων των δασών
Καύσωνας ρεκόρ
Το κύμα καύσωνα που ξεκίνησε στις 11 Ιουλίου συνεχίζεται με ελάχιστες υφέσεις και αυτή την εβδομάδα και -καθώς φαίνεται- και την επόμενη. Μιλάμε πλέον για ένα εικοσαήμερο (και βλέπουμε) κύμα υψηλότατων θερμοκρασιών / καύσωνα, που καταρρίπτει το ρεκόρ του καύσωνα του 1987, ενώ ενδέχεται να απειλήσει και τα ιστορικά υψηλά θερμοκρασιών στη χώρα.
Εντύπωση προκαλεί πως η Ελλάδα είναι ίσως η μόνη χώρα στον κόσμο όπου δημόσια πάρκα και χώροι (της περιφέρειας Αττικής) θα παραμείνουν κλειστοί για «λόγους ασφαλείας» (!) και περιφρουρημένοι εν μέσω καύσωνα, κάτι που επεσήμανε και ο διευθυντής της ΕΜΥ Α. Λάλος μιλώντας για το φαινόμενο στο Πρώτο Πρόγραμμα της ΕΡΑ. Είναι μια αδιανόητη απόφαση, ομολογία πλήρους ανικανότητας στοιχειώδους περιφρούρησης και αντίθετη προς τις κατευθύνσεις που δίνουν οι ειδικοί ανά τον κόσμο. Σημειώνουμε πως καθώς εξελισσόταν το κύμα των υψηλότατων θερμοκρασιών στην Αθήνα, ο δήμος και ο δήμαρχος Αθηναίων ξεκινούσαν την επίθεση εναντίον ενός από τους ελάχιστους ελεύθερους και ανοιχτούς χώρους πρασίνου στην Αθήνα, το πάρκο Δρακόπουλου στο τέρμα Πατησίων, με τελική προοπτική, όπως λένε οι κάτοικοι, τη δόμησή τους.
Σύμφωνα με το επικαιροποιημένο δελτίο επικίνδυνων καιρικών φαινομένων που εξέδωσε η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία, το νέο κύμα καύσωνα που ξεκίνησε την Πέμπτη θα κορυφωθεί κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου. Η θερμοκρασία θα φτάσει τους 41-43 βαθμούς Κελσίου σε μεγάλα τμήματα της ηπειρωτικής Ελλάδας, τους 44 βαθμούς Κελσίου σε εσωτερικά σημεία της Στερεάς Ελλάδας και της Πελοποννήσου και τους 45 βαθμούς Κελσίου στον Θεσσαλικό κάμπο. Μετά από μία ημέρα ανάπαυλας, τη Δευτέρα, οι ακραίες θερμοκρασίες θα επιστρέψουν την Τρίτη.
Πριν | Έκτωρ - Ξαβιέ Δελαστίκ: Ο καύσωνας είναι και ταξικός
France 24 | Extreme heat straining health systems: WHO
Η Τουρκία σε θέση ισχύος
Οι υπουργοί Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμφώνησαν την Πέμπτη ότι θα πρέπει να συνεργαστούν με την Τουρκία, αλλά έθεσαν όρους προκειμένου να υποστηρίξουν τις εκκλήσεις της Άγκυρας να αναζωογονήσει τη θνησιγενή αίτηση ένταξής της. Οι ενταξιακές συνομιλίες ΕΕ-Τουρκίας σταμάτησαν το 2016 λόγω της κατάστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους Δικαίου.
Ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν ζήτησε την επανέναρξη των ενταξιακών συνομιλιών της Άγκυρας, συνδέοντας την με την έγκριση από την Τουρκία της υποψηφιότητας της Σουηδίας για ένταξη στη στρατιωτική συμμαχία του ΝΑΤΟ. Η Άγκυρα αναμένει συγκεκριμένη πρόοδο από την ΕΕ για το κλείσιμο κεφαλαίων της ενταξιακής διαδικασίας στην ΕΕ.
Την Πέμπτη ο Ερντογάν δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να αναβιώσει τις βαλτωμένες διαπραγματεύσεις για την επίλυση της σχεδόν 50ετούς διχοτόμησης της Κύπρου, αλλά απέρριψε και πάλι οποιαδήποτε συμφωνία που δεν προσφέρει στους Τουρκοκύπριους ένα δικό τους κράτος. Μιλώντας στο κατεχόμενο βόρειο τμήμα της Λευκωσίας με αφορμή την 49η επέτειο της τουρκικής εισβολής ο Ερντογάν πάγωσε ξανά τις ελπίδες για μια διζωνική-δικοινοτική ομοσπονδία: Όλοι, είπε «πρέπει τώρα να καταλάβουν ότι μια ομοσπονδιακή λύση δεν είναι δυνατή». Συμπλήρωσε ότι η Τουρκία δεν είναι αντίθετη σε νέες συνομιλίες, αλλά ότι οι διαπραγματεύσεις δεν μπορούν να συνεχιστούν χωρίς την αναγνώριση της «κυρίαρχης ισότητας και του ισότιμου διεθνούς καθεστώτος» των Τουρκοκυπρίων.
Η Τουρκία διατηρεί περισσότερους από 35.000 στρατιώτες στο βόρειο τρίτο του νησιού. Πολυάριθμοι γύροι συνομιλιών με τη μεσολάβηση του ΟΗΕ κατά τη διάρκεια των δεκαετιών επικεντρώθηκαν στη διαμόρφωση μιας συμφωνίας διαμοιρασμού της εξουσίας μεταξύ των Τουρκοκυπρίων και της πλειοψηφίας των Ελληνοκυπρίων στο πλαίσιο ενός ομοσπονδιακού συστήματος. Ο τελευταίος γύρος κατέρρευσε το 2017 λόγω διαφωνίας για το αν η Τουρκία θα μπορούσε να διατηρήσει μόνιμη στρατιωτική παρουσία στο νησί. Η λύση των δύο κρατών που προωθεί η Τουρκία απορρίπτεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η Ελλάδα είναι έτοιμη να αξιοποιήσει το θετικό κλίμα με την Τουρκία, αλλά πρέπει να υπάρξει αντίστοιχη ανταπόκριση, δήλωσε την Πέμπτη ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης. Είπε επίσης ότι η Ελλάδα και η Τουρκία θα προετοιμάσουν τα επόμενα βήματα της συνεργασίας τους μετά τις επαφές τους στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους. Η Ελλάδα λειτουργεί ως «γέφυρα» στη νότια γειτονιά της Ευρώπης, πρόσθεσε ο Έλληνας ΥπΕξ. Εξέφρασε την ελπίδα ότι όλες οι χώρες της Ανατολικής Μεσογείου θα ακολουθήσουν το παράδειγμα των καλών σχέσεων που έχει αναπτύξει η Ελλάδα με την Αίγυπτο, την Ιορδανία, τη Σαουδική Αραβία και άλλες χώρες.
Πληθωρισμός και τρόφιμα
Ο πληθωρισμός στην Ελλάδα ανήλθε στο 2,8% τον Ιούνιο του 2023, στο «κατώτερο άκρο» μεταξύ των κρατών μελών της ευρωζώνης, σύμφωνα με τη Eurostat. Ο πληθωρισμός στο σύνολο της ευρωζώνης υποχώρησε στο 5,5%, μειωμένος κατά 0,6 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με τον Μάιο του 2023. Το ποσοστό για την Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν 6,4% τον Ιούνιο. Ωστόσο, σύμφωνα με την Καθημερινή, τη χώρα εξακολουθεί να πλήττει ένας «πληθωρισμός απληστίας». «Επειδή η ζήτηση ξεπερνάει την προσφορά λόγω διαταραχών, οι εταιρείες βρίσκουν ευκαιρία να αυξήσουν τα κέρδη τους, αυξάνοντας τις τιμές δυσανάλογα συγκριτικά με τα κόστη». Δεν είναι τυχαίο πως σε ό,τι αφορά τα τρόφιμα η Ελλάδα είναι πρωταθλήτρια αυξήσεων.
Καθημερινή | Δημητρα Μανιφάβα: Ο πληθωρισμός μείωσε κατά 2% το μέσο εισόδημα στην Ελλάδα το 2022
Επισιτιστική κρίση, η συνέχεια
Οι προοπτικές για την πορεία των τιμών των τροφίμων δεν είναι βέβαια ενθαρρυντικές πουθενά: Μετά την αποχώρηση της Ρωσίας από την συμφωνία της Μαύρης Θάλασσας για τα σιτηρά, που έστειλε κύματα τρόμου παγκοσμίως, αλλά ιδίως στις πιο ευάλωτες επισιτιστικά περιοχές του πλανήτη, η Ινδία για να αντιμετωπίσει τις ανατιμήσεις που προκαλούσε η αυξημένη ζήτηση ρυζιού, απαγόρευσε τις εξαγωγές ρυζιού (πέραν της ποικιλίας μπασμάτι), ανεβάζοντας τις τιμές του στις διεθνείς αγορές. Η εκτόξευση της ζήτησης είχε να κάνει με τις περιορισμένες σοδειές παντού λόγω ακραίων καιρικών συνθηκών, κάτι που δεν αφορά μόνο το ρύζι, αλλά πλέον απειλούν τη διατροφική ασφάλεια του πλανήτη, ιδίως φυσικά σε συνδυασμό με τον πόλεμο στην Ουκρανία.
The Guardian | Phoebe Weston: Rampant heatwaves threaten food security of entire planet, scientists warn
Predator
Η ανεξάρτητη Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα ανακοίνωσε χθες ότι περισσότερα από 350 μηνύματα είχαν σταλεί από το Predator και ότι 92 άτομα είχαν εντοπιστεί ως στόχοι. Την Πέμπτη, η ΑΠΔΠΧ εξέδωσε ανακοίνωση μετά την απόφαση του υπουργείου Εμπορίου των ΗΠΑ να προσθέσει την ελληνική εταιρεία Intellexa, η οποία εμπορεύεται το Predator, στη «μαύρη λίστα» οικονομικού εμπορίου. Στην αναλυτική ανακοίνωσή της, η Αρχή τόνισε ότι διαπίστωσε την αποστολή περισσότερων από 350 γραπτών μηνυμάτων - ορισμένα από αυτά μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας της κυβέρνησης για τον εμβολιασμό κατά τη διάρκεια της πανδημίας - σε πιθανούς «στόχους» του Predator.
Εκλογές στην Ισπανία
Μέσα στο βαθύ καλοκαίρι, σε συνθήκες καύσωνα -και εκεί-, θα διεξαχθούν την Κυριακή οι βουλευτικές εκλογές στην Ισπανία. Οι συσχετισμοί είναι οριακοί, με το δεξιό Λαϊκό Κόμμα του Αλμπέρτο Νούνιες Φεϊχόο, να προηγείται καθαρά, με τον πιθανό του εταίρο, το ακροδεξιό Vox, να έχει πέσει μεν από τα δημοσκοπικά υψηλά των προηγούμενων μηνών, αλλά να συναγωνίζεται τη συμμαχία των αριστερών κομμάτων Sumar, με επικεφαλής της Γιολάντα Ντίας για την τρίτη θέση. Οι σοσιαλιστές του Πέδρο Σάντσες εμφανίζουν δημοσκοπική ανάκαμψη, αλλά δεν ξέρουμε αν αυτό θα αποτυπωθεί και στην κάλπη. Το μπλοκ Δεξιάς - Ακροδεξιάς μοιάζει συνεπώς να έχει μια μικρή υπεροχή, αλλά το μπλοκ Σοσιαλιστών - Αριστεράς μοιάζει να έχει περισσότερους πρόθυμους να το υπερψηφίσουν ανάμεσα στα κόμματα των περιφερειών. Αν επικρατήσει πάντως η Δεξιά στην Ισπανία θα είναι άλλη μια νίκη του μετώπου Δεξιάς - Ακροδεξιάς σε μια Ευρώπη που φαίνεται να στρίβει όλο δεξιότερα. Ο πρώην πρωθυπουργός της Βρετανίας Γκόρντον Μπράουν σε άρθρο του εμφανίζει τις ισπανικές εκλογές σαν μια κρίσιμη μάχη στον πανευρωπαϊκό αγώνα εναντίον του νεοφασισμού.
Social Europe | Bonnie Field, Sonia Alonso: Election in Spain: Faustian pact with far right looms?
BBC | Laura Gozzi, Paul Kirby: Spain's hot summer election: A simple guide
Κοσμοδρόμιο | Γιώργης - Βύρων Δάβος: Η Ακροδεξιά βλάπτει την κουλτούρα, προειδοποιούν οι άνθρωποι της Τέχνης στην Ισπανία
Διαβάστε ακόμα
Οι διακινητές της Πύλου και ο ευνοούμενος της Ελλάδας στρατηγός Χαφτάρ
Reporters United | Ιωάννα Λουλούδη, Mohannad Najar, Lina Verschwele, Sara Creta: Πίσω από το ναυάγιο της Πύλου, ένας φίλος της Ελλάδας και της ΕΕ
Η φενάκη των εμπάργκο στη Ρωσία, ακόμα και εξαρτήματα για τα οπλικά της συστήματα εξασφαλίζει, περίπου όσα και πριν από τον πόλεμο, τα δύο τρίτα εκ των οποίων από αμερικανικές εταιρείες.
Μέχρι Δευτέρα 24 Ιουλίου κλείνουν ακόμα 100 καταστήματα των ΕΛΤΑ σε όλη την χώρα, και στην Τοπική Αυτοδιοίκηση μιλάνε για συντονισμένο σχέδιο απαξίωσης των ΕΛΤΑ, εν όψει της ιδιωτικοποίησής τους.