Chat-GPT, ένα χρόνο μετά το 3.5
Discover more from NemaMedia
Chat-GPT, ένα χρόνο μετά το 3.5
Επικοινωνίες και Ιδιωτικότητα | ChatGPT ένα χρόνο μετά | Δείγματα αστεροειδούς | Οι πολλαπλότητες του Eugenio Callabi
Πώς θα αλλάξει το ChatGPT τον τρόπο που δουλεύουμε, ποια επαγγέλματα θα εξαφανιστούν και ποια θα δημιουργηθούν στην θέση τους - μια ανάλυση μεγάλης φόρμας από τον Benedict Evans, με λίγο από οικονομική ιστορία και διάφορες γνωστές “πλάνες” από τα οικονομικά, που καταλήγει μεταξύ άλλων στο ότι “η Μηχανή θα επιτρέπει σε έναν άνθρωπο να παράγει 10πλάσιο έργο, αλλά θα συνεχίσεις να χρειάζεσαι αυτόν τον έναν άνθρωπο”. Μια πιο πρόσφατη, αλλά λιγότερο γενική, εκτίμηση της κατάστασης από τον ίδιο αναλυτή, θέτει το ερώτημα:
“στο μεταξύ, πού και πώς έχει σημασία όλο αυτό; Παλιά μπορούσες να ρωτήσεις την Αλέξα οτιδήποτε, αλλά μπορούσε να απαντήσει μόνο για δέκα πράγματα. Το ChatGPT απαντάει τα πάντα, αλλά όχι πάντα σωστά. Μπορείς να χρησιμοποιήσεις την απάντηση; Εξαρτάται από την ερώτηση”.
Διαβάστε: οι εταιρείες που εκπαιδεύουν τα συστήματα Τεχνητής Νοημοσύνης στη Silicon Valley προσλαμβάνουν τώρα ποιητές, μυθιστοριογράφους, σεναριογράφους οι συγγραφείς με μεταπτυχιακά. Υπογράφουν συμβόλαια και γράφουν ποιήματα ή διηγήματα που προορίζονται για τα μοντέλα επόμενης γενιάς.
Πώς τα μοντέλα που παράγουν εικόνες ανάγουν την ανθρωπότητα σε λίγα στερεότυπα, με άφθονα παραδείγματα.
Προσομοιώνοντας την Ιστορία
Η επέλαση των προσβάσιμων μοντέλων Τεχνητής Νοημοσύνης θα αναμορφώσει οπωσδήποτε την πανεπιστημιακή εκπαίδευση, ιδιαίτερα στις ανθρωπιστικές επιστήμες, όπου η γλώσσα είναι κυρίαρχος παράγοντας, αλλά πώς ακριβώς θα συμβεί αυτό με θετικό πρόσημο είναι ακόμα ασαφές. Μια από τις διαδεδομένες χρήσεις είναι ο έλεγχος των αποκρίσεων του ChatGPT, για παράδειγμα, από τους φοιτητές, και η διόρθωση των άφθονων σφαλμάτων που περιέχει. Ο Benjamin Breen, από το πανεπιστήμιο της Σάντα Κρούζ, στην Καλιφόρνια, αφηγείται εδώ την πολύ θετική του εμπειρία, όταν ζήτησε από τους φοιτητές του να προτρέψουν το ChatGPT να γράψει προσομοιώσεις ιστοριών καθημερινών ανθρώπων την εποχή της μεσαιωνικής βουβωνικής πανώλης σε διάφορα μέρη του κόσμου. Οι φοιτητές έπρεπε να βελτιώσουν την προσομοίωση, επαναληπτικά, και μετά να συγκρίνουν την φανταστική “διήγηση” με πραγματικές ιστορικές μαρτυρίες από την ίδια περίοδο και περιοχή. Η ανταπόκριση των φοιτητών ήταν, βέβαια, ενθουσιώδης, ακόμα και εκείνων που “συνήθως κάθονται στα πίσω έδρανα και χασμουριούνται”.
Επικοινωνία και ιδιωτικότητα
Η εφαρμογή μηνυμάτων Signal, που κρυπτογραφεί τα μηνύματα κατά την αποστολή τους, και άρα δεν έχει πρόσβαση το ίδιο στο περιεχόμενο των μηνυμάτων, δέχεται τελευταία αφόρητες πιέσεις, και σε μερικές χώρες, όπως η Ινδία, η Κίνα, η Αίγυπτος, το Ιράν και η Κούβα έχει απλώς απαγορευθεί. Απειλείται όμως με απαγόρευση και στο Ηνωμένο Βασίλειο. Διαβάστε τη συνέντευξη της προέδρου Meredith Whittaker, στο rest-of-the-world, όπου λέει μεταξύ άλλων:
Έχουμε μειονέκτημα στις υποδομές, σε σχέση με τις άλλες εταιρείες στο χώρο των μηνυμάτων, αυτό είναι αλήθεια, αλλά έχουμε και το πλεονέκτημα ότι … δε χρειάζεται να λέμε ανοησίες. Δεν είμαστε, στην πραγματικότητα, μια εταιρεία παρακολούθησης. Δεν προσπαθώ να προσποιηθώ ότι το Facebook είναι καλό. Δε χρειάζεται να υπερασπίζομαι μια επίσημη γραμμή διαζευγμένη με την πραγματικότητα. Δεν είμαστε Big Tech. […] Πολλά από αυτά που κάνει το Signal απλώς δεν έχουν ανάλογο στην αγορά. Εν μέρει, αυτό συμβαίνει επειδή η νέα πολιτική οικονομία της βιομηχανίας τεχνολογίας είναι οικοδομημένη πάνω στην παρακολούθηση, κι εμείς δεν συμμετέχουμε σ’αυτό. […] Η οπτική μας δεν αλλάζει ανάλογα με την περιοχή. Κάνουμε ένα πράγμα: παρέχουμε ιδιωτική επικοινωνία. Δεν ξέρουμε με ποιόν μιλάς. Κανείς δεν ξέρει με ποιόν μιλάς. Δεν προσπαθούμε να γίνουμε ο δικηγόρος του Κόσμου. […] Δηλαδή, είναι απλό: δεν μπορούμε να παράσχουμε πληροφορίες. Οπότε, μπορείς να μου βάλεις το πιστόλι στον κρόταφο - θα πρέπει μετά να πυροβολήσεις. Δεν έχουμε την πληροφορία γιατί είναι κρυπτογραφημένη απ’άκρη σ’άκρη. […] Το σύστημα είναι ανοιχτό και ελεγμένο απ’όλους. Δεν είναι ότι εμπιστεύεσαι εμένα να μην παίξω το παιχνίδι των κυβερνήσεων. Κυριολεκτικά, δεν έχουμε τα δεδομένα, κι αυτό είναι ο μόνος τρόπος να προστατέψει κανείς την ιδιωτικότητα.
Έκλειψη Ηλίου
Συμβαίνει μια φορά κάθε ένα ή δυο χρόνια κάπου στη Γη, αλλά αυτή τη φορά η έκλειψη, ή μάλλον η σκιά της Σελήνης, πέρασε από τις νότιες πολιτείες των ΗΠΑ, όπως φαίνεται και από τον δορυφόρο εδώ, και φωτογραφήθηκε ανελέητα.
Τα δείγματα από τον Bennu
Όπως γράφαμε στην προηγούμενη έκδοση του Νήματος, το Osiris-Rex, ένα διαστημόπλοιο που εκτοξεύθηκε το 2016 και έφτασε στον προορισμό του, τον αστεροειδή Bennu, δυο χρόνια αργότερα, συνέλεξε δείγματα και τα επέστρεψε στη Γη επιτυχώς στα τέλη Σεπτέμβρη. Στην κάψουλα που προσγειώθηκε στην έρημο της Utah, βρίσκεται τώρα το πολύτιμο, εξωγήινο υλικό από τον αστεροειδή, το οποίο και πρέπει να εξάγουν με απόλυτη προσοχή ώστε να μην μολυνθεί από τους μικροοργανισμούς στο εργαστήριο πριν το αναλύσουν. Στη σκόνη και τα τρίμματα που βρήκαν στο εξωτερικό της κάψουλας, όπως ανακοίνωσε η ΝΑΣΑ σε συνέντευξη τύπου, ανιχνεύονται διάφορα είδη πηλού, γεμάτα νερό, αλλά και θειάφι, ένα στοιχείο που είναι κρίσιμο για διάφορους γεωλογικούς μετασχηματισμούς πετρωμάτων. Ο ενθουσιασμός και η ανυπομονησία των ειδικών κορυφώνεται, γιατί η ποσότητα νερού και άνθρακα σε αστεροειδείς μπορεί να ενισχύσει τις θεωρίες σύμφωνα με τις οποίες η Γη έχει ευνοϊκές για τη ζωή συνθήκες, λίμνες και ποτάμια και βροχή, επειδή αυτοί οι αστεροειδείς μετέφεραν υδατοφόρα υλικά από το διάστημα πριν 4 δις χρόνια.
Εκτόξευση Ψυχής
Ο πύραυλος Falcon Heavy της SpaceX, που κουβαλάει το διαστημόπλοιο Ψυχή (Psyche) της NASA, εκτοξεύθηκε επιτυχώς την περασμένη Παρασκευή. Το Ψυχή θα ταξιδέψει στον ομώνυμο αστεροειδή που περιστρέφεται κάπου ανάμεσα στον Άρη και στον Δία, με σκοπό να μελετήσει την μεταλλική σύνθεσή του. Στο μεταξύ, θα δοκιμάσει και νέους τρόπους επικοινωνίας με λέιζερ, όπου η πληροφορία κωδικοποιείται στο υπέρυθρο, αντί για τις ραδιοσυχνότητες, κατάλληλους για αποστάσεις πιο μακρινές από αυτήν μεταξύ Γης-Σελήνης.
Μια περιστροφή το λεπτό
Πώς θα ήταν να βρίσκεστε σε ένα διαστημικό σταθμό που περιστρέφεται γύρω από τον εαυτό του μια φορά το λεπτό; Ένα από τα προβλήματα στο διάστημα είναι η απουσία βαρύτητας, και μια από τις δημοφιλείς προτάσεις για να αντιμετωπιστεί είναι η δημιουργία τεχνητής βαρύτητας δια της περιστροφής του διαστημικού σταθμού, όπου το ρόλο της φαινόμενης βαρύτητας θα το παίζει η φυγόκεντρος δύναμη. Για να πετύχουμε επιτάχυνση της βαρύτητας περίπου μισή από αυτή της Γης, σε έναν σταθμό με τη μορφή δακτυλίου ακτίνας 450μ, θα έπρεπε να περιστρέφεται μια φορά το λεπτό. Ο Eric Wernquist έφτιαξε μια ταινία μικρού μήκους για να δείξει πώς θα ήταν η ζωή σε έναν τέτοιο σταθμό, κοντά στη Γη, τη Σελήνη ή τον Κρόνο: συνιστούμε δραμαμίνες.
Νέο κέντρο επισκεπτών στο CERN
To CERN πάντα ήταν δημοφιλές όχι μόνο ως τόπος έρευνας αλλά και ως εκπαιδευτικός προορισμός, ακριβώς γιατί η διεύθυνσή του αντιλαμβάνεται διαχρονικά τη σημασία του να ενημερώνεις και να εκπαιδεύεις το κοινό, από τους φόρους του οποίου χρηματοδοτείσαι. Από την έναρξη λειτουργίας του Μεγάλου Αδρονικού Επιταχυντή (LHC) η δημοφιλία του έχει εκτοξευθεί: έχουν βρεθεί στο CERN περισσότεροι από ένα εκατομμύριο επισκέπτες σε 15 χρόνια. Από τη μία πλευρά αυτό ήταν και το επιδιωκόμενο, από την άλλη ο αριθμός των σχολείων που δεν μπορούσε να επισκεφθεί τις εγκαταστάσεις γιατί δε έβρισκε ημερομηνίες ολοένα και αυξανόταν. Η κατάσταση θα βελτιωθεί θεαματικά στο εξής, αφού το CERN ανακοίνωσε ότι εγκαινιάζει ένα νέο τεράστιο εκλαϊκευτικό κέντρο, με την ονομασία Επιστημονική Πύλη (Science Gateway). Σε ένα φουτουριστικό κτίριο, σχεδιασμένο από το γραφείο του Renzo Piano (που έχει σχεδιάσει το κέντρο Pompidou στο Παρίσι, το μουσείο του Χόλλυγουντ και το περίφημο, στην Ελβετία, καταφύγιο Μόντε Ρόζα), θα φιλοξενούνται εκθέματα, πειραματικές διατάξεις για παιδιά, εργαστήρια και ημερίδες όπως η Μέρα Σκοτεινής Ύλης, π.χ. στις 3 Νοεμβρίου, για όσους τύχει να βρεθούν εκεί. Η διεύθυνση του CERN υπολογίζει ότι το νέο κέντρο θα δέχεται μισό εκατομμύριο επισκέπτες το χρόνο, οι οποίοι, επιπροσθέτως, δε θα μπλέκονται στα πόδια των ερευνητών και των μηχανικών που εργάζονται εκεί.
Πολλαπλότητες Calabi-Yau
O Eugenio Calabi, που μας άφησε πλήρης ημερών στα τέλη Σεπτέμβρη, ήταν ένας μαθηματικός που ασχολήθηκε με ένα συγκεκριμένο είδος ομαλών επιφανειών, και τη γενίκευσή τους σε παραπάνω από τρεις διαστάσεις, στα πλαίσια όμως αυστηρά της γεωμετρίας. Μαζί με τον Shing-Tung Yau, απέδειξαν γύρω στα μέσα της δεκαετίας του ‘70, ότι κάποιες τέτοιες επιφάνειες έχουν ένα συγκεκριμένο είδος καμπυλότητας. Λίγα χρόνια μετά άρχισε να αναπτύσσεται ραγδαία η θεωρία των υπερχορδών, και σύντομα οι πολλαπλότητες Calabi-Yau βρέθηκαν στο επίκεντρο της έρευνας, όπου έχουν παραμείνει μέχρι και σήμερα. Ο Yau, που τιμήθηκε με το Fields Medal, την ανώτατη διάκριση στα μαθηματικά, για τη δουλειά του, είπε κάποτε ότι οι αναφορές στις πολλαπλότητες είναι τόσες πολλές και τόσο συχνές, που έχει αρχίσει να νομίζει ότι το μικρό του όνομα είναι Calabi. Ο Eugenio Calabi, από την άλλη μεριά, δήλωσε ότι δεν καταλαβαίνει πολλά από υπερχορδές, αυτός κάνει γεωμετρία που είναι το χόμπυ του, και “το να ακολουθώ το χόμπι μου σαν επάγγελμα είναι το καταπληκτικό αυτό πράγμα που μου έτυχε στη ζωή μου”.
Στα γρήγορα
Οι μεγάλης έκτασης πυρκαγιές όχι μόνο καταστρέφουν αλλά αλλάζουν τα οικοσυστήματα οριστικά, από τους NYT.
H Amazon εκτόξευσε δυο πειραματικούς δορυφόρους στο πλαίσιο του προγράμματος δορυφόρων Kuipers, που σχεδιάζεται να ανταγωνιστεί το StarLink της SpaceX στην παροχή δορυφορικού διαδικτύου. Ισχυρίζονται ότι οι πρώτοι δοκιμαστικοί δορυφόροι μπορεί να εκτοξευθούν στις αρχές του 2024 και να περάσουν τα λειτουργικά τεστ μέχρι το τέλος της επόμενης χρονιάς.
Η Τεχνητή Νοημοσύνη δεν είναι δωρεάν: καταναλώνει υπέρογκα ποσά ενέργειας. Αν κάθε αναζήτηση στο Google γινόταν με τη χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης, παρόμοια με το ChatGPT, η ετήσια κατανάλωση θα άγγιζε αυτήν της Ιρλανδίας! Οι περιβαλλοντολογικές συνέπειες της πλατειάς χρήσης της Τεχνητής Νοημοσύνης έχουν αρχίσει και γίνονται αντικείμενο συζήτησης, από το Verge.
To State Department, και η NASA, όταν επιχειρούν να προσεγγίσουν το πλατύ κοινό, το κάνουν επαγγελματικά. Δείτε εδώ την καινούρια καμπάνια με τον Mark Hamill, που έπαιζε τον Luke Skywalker στον Πόλεμο των Άστρων, να μιλάει για τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό και σχετικά διαστημικά προγράμματα.