Κραχ, ή απλός χρηματοοικονομικός λόξυγγας;
Κραχ, ή απλός χρηματοοικονομικός λόξυγγας;
Στο Νήμα Κόσμος #1: Κινήσεις αποτροπής του νέου ψυχρού πολέμου με την Κίνα, η οποία μεσολαβεί μεταξύ Ιραν-Σαουδικής Αραβίας. Κίνδυνος για το ιδιωτικό απόρρητο του τσατ από την ΕΕ
Το τεύχος αυτό είναι το πρώτο της δεκαπενθήμερης ανασκόπησης διεθνών ειδήσεων, που κυκλοφορούν στα ΜΜΕ και τα ΜΚΔ, ή περνούν απαρατήρητες, αλλά επηρεάζουν τη ζωή μας και στην Ελλάδα, άμεσα ή έμμεσα. Θα προσπαθήσουμε να δίνουμε περισσότερα στοιχεία για τα διεθνή αυτά θέματα από ό,τι «χωράει» στην εβδομαδιαία ανασκόπηση. Το τεύχος θα αποστέλλεται κάθε Τετάρτη βράδυ, αλλά σήμερα βγαίνει Πέμπτη πρωί, λόγω της απεργίας των δημοσιογράφων…
Μ.Π.
Η κατάρρευση της Silicon Valley Bank (2η μεγαλύτερη τραπεζική χρεωκοπία στην ιστορία των ΗΠΑ) και τα παρεπόμενά της, η κατάρρευση δηλαδή της Signature Bank (3η μεγαλύτερη τραπεζική χρεωκοπία στην ιστορία των ΗΠΑ) και ο ισχυρός κλυδωνισμός της Credit Suisse («μαγαζί», με βεβαρημένη ιστορία), εξελίσσεται καθώς κλείνει αυτό το τεύχος, προκαλώντας έντονες ανησυχίες στα χρηματιστήρια όλου του κόσμου. Το αμερικανικό κράτος έσπευσε να εγγυηθεί το σύνολο των καταθέσεων στις αμερικανικές τράπεζες (το «Too Big to Fail» δεν αντιμετωπίστηκε ποτέ), ξελασπώνοντας πάρα πολλές επιχειρήσεις και επιχειρηματίες. Δεν έχουμε ακόμα μια συνολική εικόνα αλλά μπορούμε να σας προτείνουμε μερικές βασικές αναλύσεις / ρεπορτάζ (θα επανέλθουμε στην εβδομαδιαία ανασκόπηση του Nema Media):
Bloomberg | Matt Levine: Startup Bank Had a Startup Bank Run (αρχειοθετημένος σύνδεσμος)
New York Times | Paul Krugman: How Bad Was the Silicon Valley Bank Bailout? (αρχειοθετημένος σύνδεσμος)
The Nation | Jeet Heer: Silicon Valley Learns to Love Socialism for the Rich
The Intercept | John Schwartz: Hooray, We Now Have Medicare for All (Bank Deposits)!
The Guardian | Kalyeena Makortoff : Credit Suisse: what is happening at Swiss bank and should we be worried?
Γιατί μας ενδιαφέρει: Επειδή θυμόμαστε και ανησυχούμε: Γιατί και το 2007-8 όλοι ήταν καθησυχαστικοί και βρεθήκαμε σήμερα να έχουμε πέσει σκαλοπάτι στο βιοτικό επίπεδο σαν χώρα
Ο νέος ψυχρός πόλεμος με την Κίνα και κάποιες ψύχραιμες φωνές
Αν ο πόλεμος στην Ουκρανία μετά την Ρωσική εισβολή μονοπωλεί το ενδιαφέρον και όχι μόνο επαναχαράσσει τα γεωπολιτικά, αλλά στήνει και νέα οικονομικά σύνορα του κόσμου, ο ψυχρός πόλεμος με την Κίνα που είναι στα σκαριά, απειλεί να ανατινάξει το σύνολο των παγκόσμιων οικονομικών λειτουργιών και να δημιουργήσει εστίες έντασης που εύκολα θα μπορούσαν να εκτραπούν σε έναν παγκόσμιο πόλεμο.
Οι Ευρωπαίοι φαίνεται πως ακολουθούν τις ΗΠΑ και στον οικονομικό πόλεμο με την Κίνα, έναν πόλεμο με επίκεντρο την αποκοπή της Κίνας από την εισαγωγή και την μεταφορά τεχνογνωσίας για την παραγωγή μικροτσίπ. Ο Μπιλ Γκέιτς, από τους δυτικούς ολιγάρχες που ανησυχούν για την οικονομική και κοινωνική επίπτωση ενός τέτοιου πολέμου, προειδοποιεί πως το μόνο που θα καταφέρουν οι ΗΠΑ με αυτήν την στάση είναι να επιταχύνουν την τεχνολογική αυτονομία της Κίνας.
Οι Κινέζοι ανησυχούν κι αυτοί πλέον ανοιχτά: και γιατί ο οικονομικός αυτός πόλεμος έχει επιπτώσεις, αλλά και γιατί ο εξοπλισμός της Ταϊβάν από τις ΗΠΑ φέρνει πιο κοντά μια στρατιωτική σύγκρουση. Ο ίδιος ο Πρόεδρος Σι για πρώτη ίσως φορά, κατήγγειλε ευθέως τις ΗΠΑ πως προσπαθούν να περιορίσουν την Κίνα. Αμερικάνοι στρατηγοί, και Κινέζοι αναλυτές μιλάνε για επικείμενο πόλεμο…
Οι ψυχραιμότερες φωνές στις ΗΠΑ αρχίζουν να παίρνουν τον λόγο: δυο πρόσφατα δημοσιεύματα σε σοβαρά έντυπα των ΗΠΑ κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για την πορεία προς τη σύγκρουση, ζητώντας από τις ΗΠΑ να αλλάξουν δραματικά την προσέγγισή τους προς την Κίνα:
O Edward Luce, ένας από τους επιφανείς αναλυτές και αρθρογράφους των Financial Times επισημαίνει:
Δεν υπάρχει τελικός στόχος στον σημερινό ψυχρό πόλεμο. Σε αντίθεση με την ΕΣΣΔ, η οποία υπήρξε μια μεταμφιεσμένη αυτοκρατορία, η Κίνα βρίσκεται μέσα στα ιστορικά της όρια και δεν πρόκειται ποτέ να διαλυθεί. Οι ΗΠΑ χρειάζονται μια στρατηγική για να αντιμετωπίσουν μια Κίνα που θα βρίσκεται πάντα εκεί."
Financial Times | Edward Luce: China is right about US containment
O David Rothkopf του Daily Beast, επίσης σπεύδει να προειδοποιήσει το αμερικανικό πολιτικό κατεστημένο:
Φοβάμαι ότι έχουμε εισέλθει σε μια περίοδο κατά την οποία η ιδιοτελής αναζήτηση ενός διεθνούς εχθρού από το αμυντικό μας κατεστημένο και τις πολιτικές μας τάξεις, μας ωθεί σε λάθος ερμηνεία και κακό χειρισμό της πιο σημαντικής διμερούς σχέσης στον κόσμο. Εφαρμόζουμε παλιά μοντέλα και παρωχημένα πλαίσια σε κάτι καινούριο. Μπερδεύουμε την επιθετικότητα μας για δύναμη. Υποτιμούμε τις δυνάμεις μας και τις αδυναμίες του αντιπάλου μας. Βασιζόμαστε σε αντανακλαστικά, ενώ αυτό που χρειαζόμαστε είναι η δημιουργικότητα.
Daily Beast | David Rothkopf: What the U.S. National Security Community Is Getting Wrong About China
Γιατί μας ενδιαφέρει: Η δρομολογούμενη σύγκρουση ΗΠΑ-Κίνας θα είναι το τελειωτικό χτύπημα στην Ευρωπαϊκή οικονομία, πολλώ δε μάλλον σε μια εξαιρετικά ασθενή οικονομία όπως η δική μας, ήδη συμπιεσμένη από την πανδημία και τον πόλεμο στην Ουκρανία και χωρίς αποθέματα «λίπους» μετά από 13 χρόνια κρίσης. Αυτό πέραν του επιπλέον κινδύνου που φυσικά άλλη μια θερμή εστία πολέμου μεταξύ υπερδυνάμεων συνιστά για την επιβίωση της ανθρωπότητας.
Η Κίνα ως ειρηνοποιός
Επιβεβαιώνοντας την εικόνα που η ίδια επιθυμεί να προβάλλει προς τα έξω, η Κίνα πέτυχε ένα διπλωματικό θρίαμβο: Με τη διαμεσολάβησή της επιτεύχθηκε η επανέναρξη των διπλωματικών σχέσεων μεταξύ δυο κομβικών χωρών της Μέσης Ανατολής. Η Σαουδική Αραβία και το Ιράν αποκατέστησαν διπλωματικές σχέσεις, ανταλλάσσοντας μάλιστα και πρέσβεις. Οι δυο χώρες βρίσκονταν σε ανοιχτή σύγκρουση (μεταξύ άλλων και σε proxy war στην Υεμένη -με εκατοντάδες χιλιάδες θύματα- στον Λίβανο και τη Συρία). Ήδη υπήρξαν ταχύτατες εξελίξεις προς εκεχειρία στην Υεμένη, και αισιοδοξίαγια την επίτευξη της ειρήνης στην πολύπαθη χώρα. Η Σαουδική Αραβία παράλληλα ζητά πια σοβαρά ανταλλάγματα για να εξομαλύνει τις σχέσεις της με το Ισραήλ. Ο πρώην πρωθυπουργός του Ισραήλ Ναφτάλι Μπένετ θεωρεί πως η εξέλιξη αυτή αποτελεί πλήγμα για το Ισραήλ και την προσπάθεια του Νετανιάχου να συγκροτήσει αντι-ιρανικό μέτωπο.
Foreign Policy | Stephen M. Walt: Saudi-Iranian Détente Is a Wake-Up Call for America
Γιατί μας ενδιαφέρει: Φαίνεται πως είναι μια εξέλιξη που απομακρύνει το ενδεχόμενο μιας στρατιωτικής επίθεσης στο Ιράν και περαιτέρω ανάφλεξη στην περιοχή. Με δεδομένο πως σε μια τέτοια περίπτωση θα είχαμε έναν πόλεμο πολύ κοντά μας η εκτόνωση της έντασης που δυνητικά αυτή η προσέγγιση μπορεί να επιφέρει είναι καλά νέα.
Twitter Files
Στα πλαίσια της καταγγελίας των προκατόχων του Twitter από τον νυν ιδιοκτήτη τους και επιφανή νάρκισσο, Ίλον Μασκ, παραδόθηκαν σε ομάδα δημοσιογράφων μια σειρά από έγγραφα (που ονομάστηκαν Twitter Files), τα οποία - κατά τον Μασκ- αποδεικνύουν την εμπλοκή των αρχών των ΗΠΑ, από το FBI μέχρι την κυβέρνηση και πολιτικούς, στην αποσιώπηση και την καταστολή ειδήσεων μέσω της σχέσης με τις εταιρείες του διαδικτύου. Το πλέγμα αυτό το επηρέαζαν και τα δύο κόμματα, αλλά κυρίως - με βάση αυτά που έχει δημοσιοποιήσει ο Μασκ - το Δημοκρατικό Κόμμα. Ο Ματ Τάιμπι, που ήταν ο επιφανέστερος της δημοσιογραφικής ομάδας, παρουσιάζει παρακάτω μια σύνοψη των καταγγελιών.
Εμείς βλέπουμε πως αφενός η επιλογή του τι δημοσιοποιείται και σε ποιο κομμάτι του πολιτικού φάσματος εστιάζεται, από τον ίδιο τον Μασκ, αγαπημένο πλέον της Alt-Right και φίλου του Τραμπ, μάλλον δείχνει ένα ασύμμετρο ενδιαφέρον για την «φίμωση των ρεπουμπλικάνων στο Τwitter» σε σχέση με τα πολλά και υπαρκτά συμβάντα λογοκρισίας της αμερικανικής αριστεράς πέραν των Δημοκρατικών. Ο αλγόριθμος του Twitter είχε - πριν τον Μασκ - κατηγορηθεί για «εύνοια» προς την αμερικανική ακροδεξιά. Ενώ με το που εγκαταστάθηκε στο τιμόνι της εταιρείας, οι όρκοι του υπέρ της απόλυτης ελευθερίας του λόγου συνοδεύτηκαν από μαζικά κλεισίματα και περιορισμούς σε αριστερούς λογαριασμούς, αλλά και σε δημοσιογράφους που παρακολουθούν τις κινήσεις του.
Αυτό που δεν αλλάζει με τον ιδιοκτήτη στο Twitter είναι ο ρόλος του σαν εργαλείο υβριδικής παρέμβασης σε χώρες και προβολής ισχύος. Αυτό που ίσχυε πριν τον Μασκ για τους εχθρούς των ΗΠΑ ισχύει και μετά: είτε πρόκειται για το Ιράν, την Κίνα, την Παλαιστίνη παγίως. Υπό τον Μασκ το Twitter έχει εξελιχθεί σε «φωλέα ακροδεξιών» οπαδών του Μπολσονάρου ενώ πριν από τον Μασκ, το λατινοαμερικάνικο Twitter ήταν «εμπεδωμένο» στο διαδικτυακό «στράτευμα» της αντιδραστικής ακροδεξιάς.
Al Jazeera | Michael Kwet: The ‘Twitter Files’ are a distraction
NPR | Shannon Bond: Twitter's chaos could make political violence worse outside of the U.S.
Liberation News | Chris Garaffa: What progressive people should know about the ‘Twitter Files
Γιατί μας ενδιαφέρει: Παρακολουθούμε αμήχανοι και ανίκανοι να παρέμβουμε στην επιλεκτικότητα των αμερικάνικων ΜΚΔ, όχι μόνο ως Ελλάδα, αλλά και ως ΕΕ. Η ρύθμιση όμως του μέσου στις ΗΠΑ - ελλείψει αποφασιστικής ευρωπαϊκής πολιτικής - καθορίζει το πώς θα «ρυθμιστούν» και πώς όχι, πολλοί λογαριασμοί και στην Ελλάδα.
Η επίθεση στην κρυπτογραφία και το απόρρητο των chat σας
Υπάρχουν τρία επικοινωνιακά προσχήματα μέσω των οποίων η επίθεση στην αυτονομία και το ιδιωτικό απόρρητο περνάει, για να κερδίσει επικοινωνιακούς πόντους: Η εθνική ασφάλεια / πάταξη της τρομοκρατίας. Η προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας / πάταξη της πειρατείας. Και η προστασία των παιδιών / πάταξη της online παιδοφιλίας. Από τις τρεις, η μόνη που έμεινε να έχει κάποια πειστικότητα είναι η τρίτη: η προστασία των παιδιών.
Με αφορμή λοιπόν την προστασία από πιθανό «υλικό παιδικής εκμετάλλευσης» (σε εικόνες, κείμενα κτλ), πρακτικά προτείνεται στην ΕΕ η κατάργηση της end-to-end κρυπτογραφίας όπου υπάρχει στις υπηρεσίες μηνυμάτων (όπως στο Signal, το Viber, το WhatsApp κτλ). Πρακτικά καταργείται η κρυπτογράφηση και υποχρεώνονται οι υπηρεσίες να παραδώσουν «κλειδιά» σε ευρωπαϊκές αρχές. Όπως σημειώνει σε αναλυτικό του νήμα στο Τwitter ο καθηγητής Κρυπτογραφίας στο πανεπιστήμιο Johns Hopkins, Matthew Green, θα πρόκειται για την εκτενέστερη υποδομή μαζικής παρακολούθησης στον («ελεύθερο») κόσμο, αλλά σίγουρα εφάμιλλο των πιο «προωθημένων» κινεζικών συστημάτων.
Δεν είναι η μόνη τέτοια πρωτοβουλία: ήδη τα μηνύματά σας (τα μη κρυπτογραφημένα) δεν προστατεύονται από απόρρητο, με την προσωρινή αναστολή στα δικαιώματα ιδιωτικού απορρήτου που επέφερε το 2021 η ψήφιση από το Ευρωκοινοβούλιο της εξαίρεσης από το ePrivacy (για την ιστορία: το υπερψήφισαν ευρωβουλευτές από ΝΔ, ΚΙΝΑΛ, ακροδεξιά, το καταψήφισαν οι ευρωβουλευτές του ΚΚΕ και απείχαν οι ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ). Τίποτα δεν είναι προστατευμένο απόρρητο από την προσωπική σας επικοινωνία, υποτίθεται χάριν της προστασίας των παιδιών, αλλά επί της ουσίας χωρίς καμία επίδραση στην ασφάλειά τους.
Ευτυχώς, πριν από λίγες ημέρες έγινε σαφές πως δεν θα περάσει εύκολα από το Γερμανικό κοινοβούλιο, σε μια χώρα που η κατοχύρωση του δικαιώματος στην κρυπτογραφία είναι στην ατζέντα της κυβέρνησης και έχει από νωρίς εκφράσει τις ενστάσεις της.
Πάντως στα βήματα της ΕΕ ακολούθησε, καθόλου τυχαία, το Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ παράλληλες είναι και οι προσπάθειες για να τρωθεί η κρυπτογραφία στις ΗΠΑ, πάντα εν ονόματι της παιδικής προστασίας…
Γιατί μας ενδιαφέρει: Στην Ελλάδα, όπου η υποκλοπές είναι νομιμοποιημένες, κάθε περαιτέρω διάβρωση των προστασιών του απόρρητου, οδηγεί σε όλο και πιο σκοτεινά μονοπάτια
Εβδομάδα τεσσάρων ημερών
Το πείραμα έγινε στη Βρετανία και ήταν -με βάση όλες τις μαρτυρίες- επιτυχημένο. Η καμπάνια για την εβδομάδα των τεσσάρων ημερών ξεκίνησε τον Ιούνιο με την εθελοντική συμμετοχή εβδομήντα επιχειρήσεων. Τα αποτελέσματα είναι τέτοια που οι εταιρείες που το δοκίμασαν θα συνεχίσουν την εβδομάδα 4 ημερών / 32 ωρών χωρίς μείωση των μισθών, εθελοντικά. Η παραγωγικότητα των εργαζομένων μέσα σε τέσσερις ημέρες ξεπέρασε την παραγωγικότητά τους σε πέντε, ενώ η βελτίωση στην ποιότητα ζωής τους ήταν τέτοια που το 15% από αυτούς δήλωσε πως δεν θα επέστρεφε στο παλιό ωράριο ακόμα και με αύξηση του μισθού του.
Η ιδέα εξαπλώνεται, είτε νομοθετικά, σε εθελοντική βάση, είτε στα πλαίσια δοκιμών: στο Βέλγιο, στην Ισλανδία, στην Νέα Ζηλανδία, στη Σουηδία, στην Γερμανία και στην Ισπανία, ενώ ενδιαφέρον για το πείραμα έχουν δείξει Ιαπωνία, ΗΠΑ και Καναδάς.
H πρόταση συζητείται ακόμα και στην Κομισιόν, ενώ αναμένεται να αποτελέσει αιχμή του δόρατος των συνδικάτων παγκοσμίως. (Στην Κορέα πάντως οι αντιδράσεις των νέων απέτρεψαν την εβδομάδα των… 69 ωρών)
Autonomy | Η έκθεση για τα αποτελέσματα της δοκιμής: The results are in: the UK's four-day week pilot
Tribune | Jack Kellam, Mariam Salman: It’s Time for the Four-Day Week
Γιατί μας ενδιαφέρει: Η πορεία των εργασιακών δικαιωμάτων στην Ελλάδα βαίνει προς την αντίθετη κατεύθυνση. Στην αύξηση των υπερωριών χωρίς επιπλέον αποδοχές. Αν υπάρχουν δυναμικά συνδικάτα στην Ελλάδα, και προοδευτικές ατζέντες, θα έπρεπε να βάλουν το 4ημερο / 32ωρο στο κέντρο των διεκδικήσεών τους, σαν μικρό βήμα στην αποκατάσταση στην απωλεσθείσα εργασιακή αξιοπρέπεια στη χώρα μας.
Ελ Σαλβαδόρ: μια εικόνα από το μέλλον του ακροδεξιού λαϊκισμού
Ο Πρόεδρος του Ελ Σαλβαδόρ από το 2019 και δημοφιλέστερος Πρόεδρος της Κεντρικής Αμερικής, στα πλαίσια μιας πολύ δημοφιλούς επίθεσης εναντίον των συμμοριών που λυμαίνονται τη χώρα, ανάρτησε μια εικόνα από το κάτεργο / πανοπτικό που κατασκεύασε για να κλείσει μέσα τους συλληφθέντες. Ο Μπουκέλε προέρχεται από το πρώην αντάρτικο Farabundo Marti (είχε διαγραφεί και ξεκίνησε δικό του κόμμα) και είχε γίνει διάσημος για την εισαγωγή του Bitcoin σαν επίσημου νομίσματος στη χώρα του (που καθιστά τη χώρα έρμαιο των σκαμπανεβασμάτων του φυσικά).
Οι οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι βεβαίως στα κάγκελα, αλλά η πολιτική της «στιβαρής χείρας» του Μπουκέλε, έχει μειώσει δραστικά τις δολοφονίες (ήταν κάποια στιγμή από τις πρώτες χώρες στον κόσμο σε δολοφονίες), έχει αυξήσει την δημοτικότητά του και δείχνει τον δρόμο για ένα «λαϊκισμό της σκληρότητας», που δεν θα μας κάνει εντύπωση αν βρει μιμητές…
Ο πρόσφατα εκλεγείς Κολομβιανός πρόεδρος Γκουστάβο Πέτρο πάντως, χαρακτηρίζει την φυλακή «στρατόπεδο συγκέντρωσης» και αντιτείνει την Κολομβιανή προσέγγιση: την μείωση της εγκληματικότητας κτίζοντας πανεπιστήμια, όχι φυλακές.
El Pais | Carlos Maldonado: Bukele shows off thousands of imprisoned gang members in new mega prison
Γιατί μας ενδιαφέρει: Ο ακροδεξιός ποινικός λαϊκισμός ψάχνεται παντού στον κόσμο για «ιδέες» που θα φέρουν τη βαρβαρότητα από την πίσω πόρτα. Μην εκπλαγείτε αν δείτε το βίντεο αυτό σαν εργαλείο προπαγάνδας της ακροδεξιάς και στη χώρα μας.
Άλλες ειδήσεις:
«Οι ενεργειακοί γίγαντες εξωθούν τον κόσμο στη φτώχεια ενώ καταστρέφουν τον πλανήτη, και θα το συνεχίσουν όσο αυτό μπορεί να τους προσφέρει κέρδη. Οι φόροι στα υπερκέρδη δεν αρκούν - χρειάζεται η ενέργεια να βρεθεί σε δημόσια χέρια» - του Will Byrd μέλους της καμπάνιας Εργατικοί για μια νέα Πράσινη Συμφωνία
Tribune | Will Byrd: The Only Solution to the Energy Crisis Is Public Ownership
O Gregory Afinogenov, καθηγητής ρωσικής ιστορίας στο πανεπιστήμιο του Georgetown, εξηγεί για ποιο λόγο όλα τα ορατά ενδεχόμενα για τον πόλεμο είναι σκοτεινά και αβέβαια
Jacobin | Gregory Afinogenov: Peace in Ukraine Isn’t Coming Soon
Το Ιράν μετά τους υδρογονάνθρακες, γίνεται παγκόσμιος παίκτης και στο λίθιο. Το κοίτασμα που ανακαλύφθηκε στη χώρα πρόσφατα αντιστοιχεί στο 10% της παγκόσμιας παραγωγής
Μια ματιά στο μεταπολεμικό, ταλιμπανικό Αφγανιστάν, και την αμφίρροπη σχέση με την Δύση, οι κοινωνικές αλλαγές και οι αντιδράσεις στην ακρότητα των Ταλιμπάν:
Palladium | David Oks: The West Lives On in the Taliban’s Afghanistan
Κάτι για τα του Ισραήλ, θα ήταν ευχής έργο... :-)