Επισκόπηση των ετήσιων ανασκοπήσεων
Επισκόπηση των ετήσιων ανασκοπήσεων
Ανασκοπώντας την εβδομάδα που πέρασε, αλλά και τις άλλες ανασκοπήσεις και τις αναδρομές στο έτος που κλείνει
Η τελευταία εβδομάδα του χρόνου είναι αυτή μέσα στην οποία κορυφώνονται και οι ανασκοπήσεις της χρονιάς από όλα τα μέσα. Αυτό, όπως καταλαβαίνετε, φέρνει την Ανασκόπηση του Νήματος σε μια μικρή αμηχανία. Η ανασκόπηση της ειδησεογραφίας κάθε βδομάδα από το Νήμα είναι ένας οδηγός των ειδήσεων από τα Μέσα εκείνα και τις δημοσιογραφικές ομάδες που αξιολογούμε ως αξιόπιστες, συνεπείς και έγκυρες, τις περισσότερες φορές και για τα περισσότερα θέματα.
Αυτή τη βδομάδα λοιπόν έχει μια αξία να δούμε ποια είναι τα θέματα που τα Μέσα αυτά αξιολογούν ως σημαντικά - πώς διαχειρίζονται μακροσκοπικά την επικαιρότητα. Σε ό,τι αφορά το Nήμα θα μείνουμε πιστοί στην περσινή παράδοση και την επόμενη βδομάδα, την πρωτη του 2023 θα αξιολογήσουμε τις προβλέψεις που κάναμε πέρυσι και θα προσπαθήσουμε να διατυπώσουμε καινούργιες για τη χρονιά που έρχεται, με βάση τη δική μας ανάγνωση της επικαιρότητας. Υπάρχει ένας λόγος ακόμα να ανοίξουμε το πρίσμα όσο περισσότερο γίνεται: Ο χρόνος εκδήλωσης των πιο καθοριστικών φαινομένων της εποχής μας όπως η κλιματική αλλαγή, η ενεργειακή κρίση και ο πόλεμος δεν εξαντλούνται πια στα πλαίσια της μικροπολιτικής επικαιρότητας, Για αυτό και στο τέλος αυτού του σημειώματος θα βρείτε μερικές προτάσεις αναγνωσμάτων (στα αγγλικά κυρίως) για ορισμένα από τα μεγάλα θέματα της χρονιάς. Αλλά πρώτα μερικές από τις σημαντικότερες ειδήσεις της εβδομάδας:
Αλλάζει ο εκλογικός χάρτης
Ο νόμιμος πληθυσμός της χώρας κατά τα αποτελέσματα της απογραφής του 2021 που ανακοινώθηκαν σήμερα από την ΕΛΣΤΑΤ, μόλις και ξεπέρασε τους 9.700.000 πολίτες.
Νόμιμος πληθυσμός είναι ο πληθυσμός που είναι εγγεγραμμένος στα δημοτολόγια της χώρας και είναι μόνιμοι κάτοικοι της Ελλάδας. Ο πληθυσμός αυτός είναι μειωμένος κατά σχεδόν 200.000 πολίτες σε σχέση με το 2011 και κατά μισό εκατομμύριο σχεδόν σε σχέση με το 2001, που ήταν και η μέγιστη καταγραφή του ποτέ. Ο νόμιμος πληθυσμός είναι όμως και ο πληθυσμός με βάση τον οποίο γίνονται οι υπολογισμοί των εδρών που αντιστοιχούν σε κάθε εκλογική περιφέρεια, και η νέα απογραφή μετατοπίζει ακόμα περισσότερο το εκλογικό κέντρο βάρους στα μεγάλα αστικά κέντρα. Με βάση τις πρώτες εκτιμήσεις δύο έδρες επιπλέον ανακύπτουν στον Νότιο Τομέα Αθηνών (που φτάνει τις 19 πλέον), και την Ανατολική Αττική (12 πλέον) και μια έδρα η Α΄Θεσσαλονίκης (17), ο Βόρειος (16) και ο Δυτικός (12) Τομέας Αθηνών και η Αχαΐα (9). Μια έδρα χάνει η Α΄ Πειραιά (5) η Άρτα (2). Η Θεσπρωτία και η Καστοριά που γίνονται μονοεδρικές, η Κοζάνη (4), η Μαγνησία (5), οι Σέρρες (5) και η Φθιώτιδα (4).
Διαβάστε:
Κοσμοδρόμιο | Μιχάλης Παναγιωτάκης: Δημοσκοπήσεις, αποχή και απογραφή
Κέρδη και απώλειες εισοδήματος
Τα στοιχεία για τις φορολογικές δηλώσεις του 2022 (για τα εισοδήματα του 2021) δημοσιεύθηκαν χθες, και η εικόνα είναι η παραπάνω. Αν πιστέψουμε τα στοιχεία αυτά, ένα πολύ μεγάλο ποσοστό των νοικοκυριών (>80%) ζούσε πέρυσι με λιγότερα από 20.000 Ευρώ τον μήνα. Το ακριβές ποσοστό δεν μπορεί εύκολα να υπολογιστεί γιατί στο 10% των μηδενικών δηλώσεων και σε κάποιο ποσοστό από τις δηλώσεις κάτω των 5000 ευρώ, βρίσκονται στην πραγματικότητα εξαρτώμενα μέλη νοικοκυριών με κάποια μικρή ιδιοκτησία ή ημιαπασχόληση, πέρα από την φοροδιαφυγή και την απόκρυψη εισοδηματικών στοιχείων. Οι 27.000 φορολογούμενοι που δηλώνουν πάνω από 100.000 Ευρώ εισόδημα (και θα είχε ενδιαφέρον να δούμε πόσοι εξ αυτών είναι μισθωτοί), όπως και οι περίπου 100.000 που δηλώνουν εισόδημα από 50-100.000€, είναι αστεία λίγοι και αποτελούν ένδειξη της μεγάλης έκτασης της φοροδιαφυγής. Οι κατά την δήλωσή τους λαμβάνοντες άνω των 100.000€ ετήσιο εισόδημα είναι πάντως 7000 περισσότεροι από το 2018.
Νέος φορέας Οπτικοακουστικών Μέσων
Ενιαίο φορέα οπτικοακουστικών Μέσων και πνευματικών δικαιωμάτων ετοιμάζει το Υπουργείο Πολιτισμού. Ως συνήθως δε διαβουλεύεται με κανέναν, αλλά διαρρέει την είδηση στον Τύπο, γεγονός που εξοργίζει τις σχετικές ενώσεις καλλιτεχνών και εργαζομένων στον κλάδο. Η δημιουργία του ΕΚΟΜΕ από την προηγούμενη κυβέρνηση οδήγησε σε έκρηξη την οπτικοακουστική παραγωγή στη χώρα μας η οποία ήταν αδρανής επί δεκαετίες
Qatargate
Ενώ η Εύα Καϊλή πέρασε τα Χριστούγεννά της στις φυλακές του Χάρεν στο Βέλγιο, οι έρευνες για το #Qatargate συνεχίζονται. H ιταλική εφημερίδα La Repubblica δημοσίευσε φωτογραφίες του Ιταλού πρώην Ευρωβουλευτή Πιερ Αντόνιο Παντσέρι και του συζύγου της Ελληνίδας ευρωβουλεύτριας, Φραντζέσκο Τζιόρτζι, με τις βαλίτσες με τα λεφτά στα χέρια. Ο φάκελος της δικογραφίας της Εύας Καϊλή βρίσκεται στα χέρια του Χαράλαμπου Βουρλιώτη, προέδρου της Αρχής για το Ξέπλυμα Μαύρου Χρήματος, ο οποίος έσπευσε να αποστείλει αίτημα συνδρομής στον Παναμά προκειμένου να διαπιστωθεί αν έχουν όντως γίνει μεταβιβάσεις σε λογαριασμούς της ίδιας ή συγγενικών της προσώπων
Ακριβή η ενέργεια στην Ελλάδα εν μέσω πτώσης των διεθνών τιμών
Οι τιμές επόμενης ημέρας για την ηλεκτρική ενέργεια στην ΕΕ πέφτουν τις τελευταίες ημέρες παντού εκτός από τη χώρα μας, όπου είναι μια τάξη μεγέθους συχνά ακριβότερες από άλλες χώρες. Η κατάσταση αυτή είναι μεν συγκυριακή, αλλά η αλήθεια είναι πως η Ελλάδα έχει συστηματικά κατά μέσο όρο υψηλότερες τιμές από ότι οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες. Και μάλιστα ενώ οι τιμές της ενέργειας έχουν πέσει στα προ του πολέμου επίπεδα. Αυτό οφείλεται σε δομικούς λόγους, μεταξύ των οποίων η υστέρηση των τιμών (τιμολογούμε στην Ελλάδα με βάση τις τιμές του περασμένου μήνα) αλλά και η διάρθρωση της αγοράς - πέραν των γενικότερων πανευρωπαϊκών προβλημάτων της διαχείρισης ενός δημόσιου αγαθού όπως η ενέργεια, σε περίοδο κρίσης μάλιστα, σαν χρηματιστηριακό προϊόν.
Εν τω μεταξύ η νομιμότητα του φόρου στα υπερκέρδη των εταιρειών ενέργειας, αμφισβητείται ήδη από την Exxon Mobile στα ευρωπαϊκά δικαστήρια
Διαβάστε
Mononews | Μαρίνα Πρωτονοταρίου: Γιατί έχουμε το ακριβότερο ρεύμα στην Ευρώπη-Τι πρέπει να γίνει
New Money | Μαριάννα Τζαννε: Ρεύμα: Εισαγωγές ρεκόρ ηλεκτρικής ενέργειας την τελευταία εβδομάδα από τις γειτονικές χώρες
Ναυτεμπορική | Λαλέλα Χρυσανθοπούλου: Γιατί η Ελλάδα παρουσιάζει την υψηλότερη τιμή ρεύματος στη χονδρεμπορική αγορά
The Manifold | Ποιος φταίει για την ενεργειακή ακρίβεια στην Ελλάδα;
Η απόπειρα ηλεκτρονικής τύφλωσης της ΑΔΑΕ
“Πώς οι υπουργοί Τσιάρας και Πιερρακάκης αλλά και η ΕΥΠ εδώ και 20 μήνες σαμποτάρουν τη δημιουργία ψηφιακού αρχείου της ΑΔΑΕ, ναρκοθετώντας την τελευταία ελπίδα διαλεύκανσης του σκανδάλου.”
Reporters United | Νικόλας Λεοντόπουλος, Θοδωρής Χονδρόγιαννος: Το μυστικό κρύβεται στο αρχείο: Ο βρόμικος πόλεμος του Μαξίμου κατά της ΑΔΑΕ
Ανασκοπήσεις και Θέματα
Τα δεινά της δημοσιογραφίας - inside story: Πρέπει να έχει κοστίσει γιγαβατώρες κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος η παραγωγή ρεπορτάζ και άρθρων για τα δεινά της δημοσιογραφίας στη χώρα μας. Το Inside Story γράφει για το παρασκήνιο των ρεπορτάζ του, που δείχνουν την κουλτούρα της απόκρυψης η οποία επικρατεί στη διοίκηση
Φωτογραφικό αφιέρωμα στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία - Reuters: Οι εμπειρογνώμονες που κάποτε συζητούσαν πόσες μέρες θα άντεχε το Κίεβο, τώρα αναρωτιούνται αν και πότε μπορεί να κερδίσει τον πόλεμο ο Πούτιν. Οι υποχωρήσεις της Ρωσίας, μεταξύ άλλων και πέρα από τον Δνείπερο, έχουν αφήσει τη γραμμή του μετώπου καλύτερα οχυρωμένη, καθιστώντας δυσκολότερο για την Ουκρανία να βρει νέα αδύναμα σημεία για να επαναλάβει τις νίκες που είχαν αλλάξει προσώρας τη δυναμική του πολέμου το φθινόπωρο. Οι παρατηρητές μιλούν πια για τελμάτωση του πολέμου
Η κλιματική αλλαγή είναι μια κρίση έλλειψης χρόνου - Reuters: Με το νέο έτος, να περιμένετε περισσότερη ανησυχία της κοινής γνώμης καθώς η κλιματική αλλαγή θα συνεχίσει να κλιμακώνεται - περισσότερη ανησυχία μεταξύ των εταιρειών και των κυβερνήσεων για την προστασία των αλυσίδων εφοδιασμού και των λειτουργιών τους από το κλίμα. Δείτε το βίντεο:
Το Νήμα δέχεται τώρα εθελοντικές συνδρομές!
Διαβάστε πώς μπορείτε να συνδράμετε στην ανάπτυξη του εγχειρήματος,
εδώ
Διαβάστε ακόμα:
Εφημερίδα των Συντακτών | «Δειγματοληπτική» επισκόπηση των δικαστικών πεπραγμένων του 2022
Μηχανή του Χρόνου | Ανασκόπηση 2022: Tα σημαντικότερα γεγονότα που συνέβησαν και όσα δεν έγιναν ...
Ναυτεμπορική | Τα γεγονότα που αγνοήσαμε το 2022
Επτά κείμενα για τις λίγες ήσυχες ημέρες των γιορτών που απομένουν
Το θερμό φετινό καλοκαίρι, ήταν ένα από τα πιο δροσερά της υπόλοιπης ζωής μας
1. Τα κύματα καύσωνα που σάρωσαν τον πλανήτη το φετινό καλοκαίρι έσπασαν ρεκόρ θερμοκρασίας σε όλο τον κόσμο. Αλλά δυστυχώς, θα το θυμόμαστε σαν ένα από τα πιο δροσερά καλοκαίρια των επόμενων δεκαετιών, γράφει η Αndrea Thompson στο Scientific American (Feature story)
Υπόθεση Λιγνάδη: Μια σκανδαλώδης δικαστική απόφαση που άφησε ελεύθερο έναν βιαστή ανηλίκων
2. Ο Δημήτρης Λιγνάδης γύρισε σπίτι του εξαιτίας ενός ατιμωτικού χειρισμού του δικαστηρίου, από αυτούς που τόσες πολλές φορές έχουμε δει. Ωστόσο, γύρισε ως ένοχος, ως βιαστής ανηλίκων και αυτό είναι σημαντικό τόσο για ένα μεγάλο κοινωνικό πρόβλημα που ήρθε στην επιφάνεια με την Ελλάδα της κρίσης, όσο και για την αντίληψη που έχουν σημαίνοντα πρόσωπα για εξουσία. Σε αυτό το άρθρο για το News247 η Μαρία Λούκα γράφει για την υπόθεση και τη σημασία της (Άρθρο γνώμης)
Ζήτημα Τιμής
3. Για ποιο λόγο δολοφονήθηκαν με βάναυσο τρόπο στον Έβρο, στην άκρη της Ευρώπης, τρεις Αφγανές γυναίκες το μακρινό 2018; Η δημοσιογράφος Sarah Souli, με την υποστήριξη του iMEdD δημοσίευσε στο The Atavist ένα συγκλονιστικό ρεπορτάζ ερευνητικής δημοσιογραφίας, υπόδειγμα καλής γραφής. Ένα ταξίδι από το Mazar-i-Sharif στην Κωνσταντινούπολη και στην Αθήνα κατά το 2021 σε αναζήτηση απαντήσεων. Όπως πάντα με τα μακροσκελή ρεπορτάζ είναι καλό να κρατά κανείς τις πολιτικές του σκέψεις και τα σχόλια για το τέλος (Μεγάλο ρεπορτάζ)
Το ΑΙ δε χρειάζεται να γράψει τις ειδήσεις, θα τις υπαγορεύσει
4. Οι μηχανές παραγωγής κειμένου, είναι ένα ζήτημα που δεν απασχολεί ιδιαίτερα τη χώρα μας και τα newsrooms, όμως στον αγγλοσαξονικό κόσμο βρίσκεται προ των πυλών. Οι περισσότεροι υποθέτουν ότι προορίζονται για τις θέσεις εργασίας στην αίθουσα σύνταξης που τώρα καταλαμβάνουν συντάκτες ροής (bullshit journalism). Αλλά η εξάρτηση των ειδησεογραφικών μέσων από τις τάσεις στις μηχανές αναζήτησης σημαίνει ότι η λεγόμενη τεχνητή νοημοσύνη επηρεάζει ήδη σημαντικά το τι ανατίθεται στους δημοσιογράφους και ποιος το διαβάζει. Γράφει ο Dimi Reider στο The Lead, ένα newsletter που μας αρέσει (Άρθρο γνώμης)
Τι έμαθαν οι επιστήμονες κάνοντας μαγνητική τομογραφία σε χταπόδια
5. Πολύς λόγος έγινε φέτος για τα χταπόδια και τη νοημοσύνη τους. Όπως γράφει η Chloe Tenn στο The Scientist, τελικά το μέγεθος και η πολυπλοκότητα των εγκεφαλικών δομών των κεφαλόποδων διαφέρουν ανάλογα με τα οικοσυστήματα στα οποία ζουν (Feature Story)
Η μεταθανάτια ζωή υπάρχει μέσα στο μυαλό μας
6. Η ιδέα ότι οι επιθανάτιες εμπειρίες αποτελούν απόδειξη της μεταθανάτιας ζωής της ψυχής είναι επίμονη, παρά τη συσσώρευση επιστημονικών στοιχείων που αποδεικνύουν το αντίθετο. Τι συμβαίνει λοιπόν κατά τη στιγμή του θανάτου; Η Kristen French γράφει για όσα ξέρουμε στο Nautilus (Featre Story)
Καταλαβαίνουμε λάθος την επαγγελματική εξουθένωση;
7. Φέτος ήταν μεταξύ άλλων η χρονιά της μεγάλης παραίτησης. Σε όλο το δυτικό κόσμο παρατηρήθηκε ένα κύμα παραιτήσεων μετά την κρίση του κορονοϊού. Επιπλέον, η πίεση που δέχεται η εργασία με τα εξαντλητικά ωράρια, τις χαμηλές αμοιβές και τα υπέρογκα έξοδα της καθημερινότητας, έκαναν πολλούς και πολλές να αισθάνονται ότι δεν έχει νόημα καν να προσπαθούν. Εδώ η Eve Ettinger στο Bustle προσεγγίζει το πρόβλημα σαν ψυχικό τραύμα. Δεν το προτείνουμε γιατί μας πείθει η ψυχιατρικοποίηση των κοινωνικών και πολιτικών προβλημάτων, αλλά γιατί όταν βρεθείς σε αυτή την κατάσταση, η συνέπεια είναι ψυχική. Ίσως είναι χρήσιμο για πολλές και πολλούς να μην το περνούν αψήφιστα (Ρεπορτάζ)