Της πατρίδας μου η σημαία
Περιπέτειες στην Ερυθρά Θάλασσα και διαφαινόμενοι κίνδυνοι. Συνεχίζεται η καταστροφή στη Γάζα. Ιδιωτικά πανεπιστήμια. Ακριβή Ακρόπολη.
Η ανακοίνωση του Υπουργείου Εξωτερικών για την συμμετοχή της χώρας μας με μια επιχείρηση “περιφρούρησης” της ναυσιπλοΐας στην Ερυθρά Θάλασσα με το όνομα “Φύλακας της Ευημερίας” (Prosperity Guardian), μετά από πρόσκληση της κυβέρνησης των ΗΠΑ μας ανησυχεί. H κίνηση της Αμερικής ήταν αντίδραση στις συνεχιζόμενες επιθέσεις της κυβέρνησης της Υεμένης εναντίον πλοίων συμφερόντων Ισραήλ, ή που κατευθύνονται ή έρχονται από το Ισραήλ, απαιτώντας την κατάπαυση πυρός και την επαρκή τροφοδοσία της Γάζας. Η τακτική αυτή σαμπόταρε επί της ουσίας τις παγκόσμιες αλυσίδες μεταφοράς αγαθών και το κόστος τους, καθώς μεγάλες ναυτιλιακές εταιρείες (Maersk, MSC), αλλά και πετρελαϊκές, αποσύρθηκαν από την περιοχή.
Η Ελλάδα συμμετέχει σε μια ad hoc δύναμη «προστασίας» αποτελούμενη από τη Βρετανία, το Μπαχρέιν (η μόνη αραβική χώρα), τον Καναδά, τη Γαλλία, την Ιταλία, την Ολλανδία, τη Νορβηγία, τις Σεϋχέλλες, την Ισπανία, την Ελλάδα και την Αυστραλία, από την οποία όμως «συμμαχία προθύμων», η μεν Ισπανία όχι μόνο φαίνεται πως αποστασιοποιείται, αλλά μπλοκάρει και την συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ η Γαλλία αυτονομείται και πάντως δεν είναι σαφές αν θα παραμείνει. Η Αυστραλία δε, δεν θα στείλει τελικά πλοία, αλλά μόνο μερικούς αξιωματικούς του ναυτικού.
Σύμφωνα με το Βήμα, η ηγεσία του στρατεύματος δεν ήταν ενήμερη και αιφνιδιάστηκε από την απόφαση του πρωθυπουργού, ενώ πρόκειται για την πρώτη στρατιωτική συμμετοχή της Ελλάδας σε αμυντική ενέργεια χωρίς την αιγίδα του ΟΗΕ ή ακόμα και του ΝΑΤΟ. Όπως είχε δείξει η περιπέτεια της κατάσχεσης του Ιρανικού πετρελαιοφόρου στον Ευβοϊκό, η συμμετοχή της χώρας μας στην επιχείρηση μπορεί να δράσει εναντίον της ασφαλείας των ελληνόκτητων πλοίων και των πληρωμάτων τους.
Χούθι και Γάζα
Η κυβέρνηση Χούθι (επίσημα Ανσάρ Αλλάχ) στην Υεμένη βρίσκεται ήδη εδώ και 10 σχεδόν χρόνια στην δίνη ενός εμφυλίου που από το 2015 έχει μετατραπεί και σε αμυντικό πόλεμο εναντίον της Σαουδικής Αραβίας, των ΗΑΕ και των ΗΠΑ με μάλλον νικηφόρα έκβαση (διατηρούν τον έλεγχο του μεγαλύτερου τμήματος της Βόρειας Υεμένης - από όπου προέρχονται οι φυλές, οπαδοί του Ζαγιντικού σιιτικού Ισλάμ, οι οποίες γέννησαν το κίνημα - και της πρωτεύουσας Σαναά). Πρόκειται επίσης για έμμεσο πόλεμο Ιράν - ΗΠΑ, δεδομένης της στήριξης του Ιράν στους ομόδοξους Χούθι, και των ΗΠΑ στο βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας. Η κυβέρνηση της Σαναά παρά την συνεχιζόμενη πολεμική σύρραξη, αποφάσισε σε συμπαράσταση με τη Γάζα να χτυπήσει το Ισραήλ στο οικονομικό υπογάστριό του, απειλώντας πως θα συνεχίσει να μπλοκάρει την Ερυθρά θάλασσα, που είναι η πύλη του Σουέζ, αν δεν σταματήσει η πολιορκία της Γάζας από το Ισραήλ. Πρόκειται για μια επίδειξη δύναμης που ενδέχεται να έχει συνέχεια και πέραν του πολέμου στη Γάζα. Να σημειώσουμε εδώ πως ήδη και άλλες χώρες έχουν αρχίσει να επιβάλλουν κυρώσεις και περιορισμούς στο Ισραήλ και όσους ενισχύουν τις πολεμικές του προσπάθειες. Η Μαλαισία απαγόρευσε τον ελλιμενισμό ισραηλινών τάνκερ στα λιμάνια της, ενώ η Αλγερία έκλεισε ξαφνικά τον εναέριο χώρο της στα αμερικανικά μεταγωγικά.
Διαβάστε:
John Jenkins| New Statesman: The Iran Trap (αρχειοθετημένος σύνδεσμος)
Ismaha | Mona Saif: Anṣār Allāh: The Formation of a Political Ideology and the Transformation of their Cultural Capital in Yemen
New York Times | Vivian Nereim, Shuaib Almosawa: Amid Gaza War and Red Sea Attacks, Yemen’s Houthis Refuse to Back Down (αρχειοθετημένος σύνδεσμος)
Μετανάστευση
Ύπατη Αρμοστεία και ΔΟΜ χαιρέτισαν την τροπολογία για τη νόμιμη μετανάστευση χάρiν εργασίας στον πρωτογενή τομέα που πέρασε την περασμένη εβδομάδα η ελληνική κυβέρνηση. Οι νέες τριετείς άδειες παραμονής αφορούν σε ορισμένους μετανάστες που ζουν στην Ελλάδα από το 2020, και ιδιαίτερα όσους εργάζονται σε εποχικά επαγγέλματα.
Ειδήσεις της εβδομάδας
Αντισυνταγματική εκτροπή με τα ιδιωτικά πανεπιστήμια
Κατά παράβαση του Συντάγματος και του άρθρου 16 που εκπεφρασμένα απαγορεύει την δημιουργία ανώτατων ιδρυμάτων που δεν είναι ΝΠΔΔ, η κυβέρνηση προχωρά μέσω ενός εξαιρετικά τραβηγμένου συνταγματικού «παραθύρου» στη νομιμοποίηση ως ΑΕΙ, παραρτημάτων πάσης φύσεως ξένων ιδρυμάτων στην Ελλάδα. Δεν έχουμε αντιληφθεί ποιο είναι το πρόβλημα που αυτή η «μεταρρύθμιση» θέλει να ξεπεράσει. Υποψιαζόμαστε πως πρόκειται περισσότερο για ιδεολογική εμμονή άρνησης του μη-αγοραίου χαρακτήρα της παιδείας, για να μην υποψιαστούμε πως καιροφυλακτούν συμφέροντα, τα ίδια πάνω-κάτω συμφέροντα που θησαύρισαν με την Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής.
TVXS | Γιάννης Μυλόπουλος: Ποιοι θα ωφεληθούν από τα ιδιωτικά πανεπιστήμια στη φτωχότερη και ακριβότερη χώρα της Ευρώπης
Jacobin Greece | Φοιτητικός Σύλλογος Πολιτικού ΕΚΠΑ: «Προς Πώληση το ΕΚΠΑ»
Αντίθεση της εκκλησίας στους γάμους ομοφύλων
Η Εκκλησία αντιτάσσεται στα σχέδια της κυβέρνησης για τη νομιμοποίηση του γάμου μεταξύ ατόμων του ιδίου φύλου. Σε επίσημη ανακοίνωσή της δηλώνει, ακόμα, σταθερά αντίθετη στην ανατροφή παιδιών από άτομα του ίδιου φύλου. Η Εκκλησία ισχυρίζεται ότι η επέκταση των δικαιωμάτων του γάμου θα οδηγούσε τελικά στην παραχώρηση γονεϊκών δικαιωμάτων για τα ομόφυλα ζευγάρια βάσει διεθνών συνθηκών, αλλά αυτό αντιβαίνει στη βασική δομή και λειτουργία της οικογένειας. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι Έλληνες είναι ισομερώς διχασμένοι όσον αφορά τον γάμο μεταξύ ομοφύλων, αλλά γενικά αντιτίθενται στην επέκταση των πλήρων γονικών δικαιωμάτων στα ομόφυλα ζευγάρια. Τα σύμφωνα συμβίωσης μεταξύ ομοφύλων είναι νόμιμα στην Ελλάδα από το 2015.
Acropolis Prime;
Ανακοινώθηκαν αυξήσεις στα εισιτήρια για μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους, ξεκινώντας από την 1η Απριλίου 2025. Το εισιτήριο στην Ακρόπολη αυξάνεται από 20€ σε 30€, μια αύξηση 50%. Το εισιτήριο στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο αυξάνεται από 12€ σε 20€, μια αύξηση 66%. Καταργούνται οι εποχικές τιμές και θα ισχύει μία τιμή για όλη τη διάρκεια του έτους. Η κυβέρνηση δικαιολόγησε τις αυξήσεις με τον εξορθολογισμό των τιμών και την αναβάθμιση των χώρων, ενώ εξήγγειλε ακόμα ιδιωτικές επισκέψεις εκτός του ωραρίου λειτουργίας και την παραχώρηση της φύλαξης της Ακρόπολης και των εισιτηρίων σε ιδιωτική εταιρεία, γεγονός που έχει εξοργίσει τους Αρχαιολόγους.
Βραβείο από τον Economist παίρνει η κυβέρνηση
Ο Economist ανακηρύσσει την Ελλάδα ως "Χώρα της Χρονιάς" για το 2023, σε αναγνώριση της βελτίωσης της οικονομικής κατάστασης και των μεταρρυθμίσεων της χώρας κατά την τελευταία δεκαετία, παρά τη λιτότητα. «Η κεντροδεξιά κυβέρνησή της επανεξελέγη τον Ιούνιο του 2023. Η εξωτερική της πολιτική είναι φιλοαμερικανική, φιλοευρωπαϊκή και επιφυλακτική έναντι της Ρωσίας. Η Ελλάδα δείχνει ότι μέσω σκληρών οικονομικών μεταρρυθμίσεων και της ανοικοδόμησης του κοινωνικού συμβολαίου, είναι δυνατόν μια κυβέρνηση να επανεκλεγεί παρά την εφαρμογή δύσκολων μέτρων» γράφει χαρακτηριστικά το άρθρο. Διευκρινίζει ότι το «βραβείο» αποσκοπεί στην αναγνώριση του τρόπου με τον οποίο βελτιώθηκε η χώρα στα «βασικά» και όχι ότι είναι απαραίτητα η καλύτερη χώρα συνολικά. Προκειμένου να μην γίνει τελείως ρεζίλι ο Economist, αναγνωρίζει ότι υπάρχουν ζητήματα όπως το έγκλημα στα Τέμπη λόγω διαφθοράς, το σκάνδαλο υποκλοπών και η κακομεταχείριση των μεταναστών. Χώρες όπως η Βραζιλία, η Πολωνία και η Φινλανδία αναγνωρίζονται επίσης για τα βήματά τους προς τη μετριοπάθεια και την ενίσχυση της δημοκρατίας. Προς τι πανηγυρίζει ο Πρωθυπουργός, ίσως μάς εξηγήσετε εσείς…
Μετά το επιτελικό κράτος, ένα ταχυδακτυλουργικό!
Με μία ταχυδακτυλουργική κίνηση, η κυβέρνηση πέρασε κυριολεκτικά νύχτα τον έλεγχο της εταιρείας Ανάπλαση Αθήνας ΑΕ από τον Δήμο Αθηναίων (ανιψιός) στην κεντρική κυβέρνηση (θείος), με νέο όνομα «Ανάπλαση ΑΕ» (που όμως ως διακριτικός τίτλος είναι κατοχυρωμένος από ιδιωτική εταιρεία εδώ και μια δεκαπενταετία). Τι σημαίνει αυτό; Ότι ο νέος δήμαρχος, Χάρης Δούκας, που αναλαμβάνει καθήκοντα με το νέο έτος, δε θα μπορεί να διενεργήσει οικονομικό έλεγχο για τα θαυμαστά έργα της δημοτικής αρχής Μπακογιάννη που ξεσήκωσαν θύελλα αντιδράσεων για το υπέρογκο κόστος τους, όπως ο Μεγάλος Περίπατος, ενώ δε θα έχει λόγο στα «φιλέτα» αναπλάσεων σε Βοτανικό και Ελαιώνα, τη λεγόμενη διπλή ανάπλαση. Να σημειώσουμε ότι και την τελευταία στιγμή προτού αλλάξει χέρια η εταιρεία, ανέθεσε έργο ύψους 5 εκατ. Ευρώ, εν προκειμένω, εργολαβία για το μουσείο Μαρία Κάλλας. Σύσσωμη η αντιπολίτευση εξαπέλυσε πυρά, κάνοντας λόγο για εκδικητική κίνηση επειδή το εκλογικό σώμα έδειξε στο τέκνο Μπακογιάννη την έξοδο από τον δημαρχιακό θώκο - Ιφ. Δ.
Περιβάλλον
Περιβαλλοντικές οργανώσεις κατά κυβέρνησης
Πέντε περιβαλλοντικές οργανώσεις, μεταξύ των οποίων η Greenpeace και η WWF κατέθεσαν προσφυγή στο ΣτΕ κατά του σταθμού υγροποίησης του φυσικού αερίου στην Αλεξανδρούπολη. Ο τερματικός σταθμός, ο οποίος περιλαμβάνει τη μετατροπή ενός πλοίου σε πλωτή εγκατάσταση αποθήκευσης και μετατροπής, έχει προγραμματιστεί να τεθεί σε λειτουργία στις αρχές του επόμενου έτους. Οι οργανώσεις υποστηρίζουν ότι το έργο αποτελεί απειλή για το τοπικό θαλάσσιο περιβάλλον, ενώ καταγγέλλουν ότι οι επενδύσεις αυτές έρχονται σε αντίθεση με τις δεσμεύσεις της χώρας για το κλίμα. Η Ελλάδα και η ΕΕ θεωρούν το έργο σημαντικό για τη μείωση της ευρωπαϊκής εξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο και την ενίσχυση της περιφερειακής ενεργειακής ασφάλειας.
Λωρίδα της Γάζας
Πόλεμος χωρίς προηγούμενο
Στη Γάζα η κατάσταση παραμένει πέρα από κάθε περιγραφή.
Το Associated Press χαρακτηρίζει την Ισραηλινή επίθεση μια από τις καταστροφικότερες στην πρόσφατη παγκόσμια Ιστορία.
Έρευνα της Washington Post καταρρίπτει τους ισχυρισμούς των δυνάμεων κατοχής για χρήση των νοσοκομείων της Γάζας για στρατιωτικούς σκοπούς από την Χαμάς.
Το γραφείο ανθρωπίνων δικαιωμάτων του ΟΗΕ περιγράφει μια σκηνή αγριότητας / εγκλήματος πολέμου, καθώς μαρτυρίες φέρουν Ισραηλινούς στρατιώτες να μπαίνουν σε μια γειτονιά, να ξεχωρίζουν τους άντρες από τα γυναικόπαιδα, και στη συνέχεια να εκτελούν τους άνδρες μπροστά στα μάτια των οικογενειών τους και να μαζεύουν τα γυναικόπαιδα σε ένα κτίσμα στο οποίο μετά έριξαν χειροβομβίδα.
Μετά από πιέσεις των ΗΠΑ για να μην απαιτηθεί η άμεση κατάπαυση πυρός στη Γάζα, η απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ είναι ένα εξαιρετικά δειλό κείμενο το οποίο απλά ζητά την αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας και την δημιουργία συνθηκών προκειμένου να υπάρξει η δυνατότητα εκεχειρίας.
Πρώτο θύμα του πολέμου, η αλήθεια
Σύμφωνα με το Columbia Journalism Review έχουν σκοτωθεί από ισραηλινά πυρά τις πρώτες δέκα εβδομάδες του πολέμου Ισραήλ - Γάζας περισσότεροι δημοσιογράφοι από όσους έχουν σκοτωθεί σε οποιαδήποτε χώρα και σε οποιοδήποτε έτος. Πρόκειται για τον πιο θανατηφόρο πόλεμο για τους δημοσιογράφους από τότε που και η CPJ άρχισε να καταγράφει τους θανάτους το 1992, με τουλάχιστον 68 εργαζόμενους στα μέσα ενημέρωσης να έχουν σκοτωθεί ανάμεσα στους 20.000 θανάτους συνολικά. Οι δημοσιογράφοι στη Γάζα αντιμετωπίζουν εκθετικά υψηλότερους κινδύνους από οποιαδήποτε προηγούμενη σύρραξη καθώς καλύπτουν τη βία των ισραηλινών χτυπημάτων, της διακοπής των επικοινωνιών, της έλλειψης προμηθειών και των διακοπών ρεύματος. 61 Παλαιστίνιοι δημοσιογράφοι, 4 Ισραηλινοί δημοσιογράφοι και 3 Λιβανέζοι δημοσιογράφοι έχουν επιβεβαιωθεί ότι έχουν σκοτωθεί από τις έρευνες της CPJ μέχρι στιγμής. 15 επιπλέον δημοσιογράφοι έχουν αναφερθεί ως τραυματίες και 3 ως αγνοούμενοι. 20 έχουν επίσης αναφερθεί ότι συνελήφθησαν.
Δημοσιογραφία
Media Freedom Act
Κοινοβούλιο και Συμβούλιο της ΕΕ συμφώνησαν να κατοχυρώσουν στο ευρωπαϊκό δίκαιο νομικά όρια για την παρακολούθηση των δημοσιογράφων. Η Πράξη για την Ελευθερία των Μέσων Ενημέρωσης θέτει αυστηρότερους όρους για την αποκάλυψη των πηγών των δημοσιογράφων και δημιουργεί δεσμευτικές εγγυήσεις για χρήση κατασκοπευτικού λογισμικού κατά των μελών του Τύπου. Ελλάδα, Γαλλία, Ιταλία και Μάλτα ζητούσαν να επιτραπεί η χρήση όταν πρόκειται για την "εθνική ασφάλεια", αλλά έμεινε εκτός τελικού κειμένου. Αντ’ αυτού γίνεται αναφορά στις ιδρυτικές Συνθήκες της ΕΕ που αφήνουν την εθνική ασφάλεια στην αρμοδιότητα των κρατών μελών. Ακόμα, στους δημοσιογράφους θα προσφερθεί οικονομική στήριξη σε περίπτωση στρατηγικών αγωγών (SLAPPs), ενώ οι Whistleblowers θα έχουν νομική προστασία όταν αποκαλύπτουν πληροφορίες δημοσίου συμφέροντος. Ακόμα, καλούνται οι ανεξάρτητες ρυθμιστικές αρχές να αυξήσουν τη διαφάνεια όσον αφορά την ιδιοκτησία των μέσων ενημέρωσης ενώ αφαιρείται από τις ψηφιακές πλατφόρμες η δυνατότητα να λογοκρίνουν το περιεχόμενο δημοσιογραφικών πηγών κατά το δοκούν.
Πώς διαβάζουμε ειδήσεις
Όλο και περισσότεροι άνθρωποι ξεκινούν την περιήγησή τους στις ειδήσεις από την αναζήτηση/τα κοινωνικά δίκτυα και όχι από τις ιστοσελίδες/εφαρμογές των εκδοτών. Αυτό προκύπτει από μια νέα έρευνα που δημοσίευσε το Reuters Institute με τα είκοσι σημαντικότερα ευρήματα του 2023. Η πλατφορμοποίηση των ειδήσεων ποικίλλει ανά αγορά ανάλογα και ανάλογα προς την ιστορική ισχύ των εφημερίδων. Οι οπτικές πλατφόρμες αποκτούν ολοένα και μεγαλύτερη σημασία για τα νεότερα ακροατήρια και ορισμένες αγορές του Παγκόσμιου Νότου, ενώ τα επίπεδα πληρωμών έχουν σταθεροποιηθεί στις πλουσιότερες χώρες. Τα ακροατήρια που πληρώνουν τείνουν να είναι άνδρες με υψηλότερο εισόδημα/εκπαίδευση και πολιτικό ενδιαφέρον. Η εμπιστοσύνη στις ειδήσεις έχει μειωθεί σε όλο τον κόσμο, ενώ οι περιθωριοποιημένες ομάδες βλέπουν αρνητικά τα ειδησεογραφικά μέσα ως προκατειλημμένα, εντυπωσιοθηρικά ή καταθλιπτικά στην κάλυψη θεμάτων όπως η εγκληματικότητα. Η χρήση των ειδήσεων ενισχύει την ευαισθητοποίηση για την κλιματική αλλαγή χωρίς απαραίτητα να αυξάνει την πίστη σε αυτήν.
Διαβάστε: Μηχανές υπόπτων
Το IMEDD του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος ασχολείται με την δημοσιογραφία και τα Media σαν Τέχνη και τεχνική κατά κύριο λόγο. Υπό αυτό το πρίσμα παρουσίασε και την ανασκόπηση των πιο αγαπημένων αναγνωσμάτων των συντελεστών του. Ξεχωρίσαμε το δημοσίευμα του Wired για τις “Μηχανές υπόπτων” (link. Κάθε χρόνο, οι 98 δήμοι της Ολλανδίας αναπτύσσουν αλγορίθμους που σαρώνουν φορολογικά αρχεία, δραστηριότητες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αρχεία παρακολούθησης σχολείων και εργασίας για να αποδώσουν σε κάθε πολίτη μια βαθμολογία κινδύνου απάτης. Οι αλγόριθμοι αυτοί στοχεύουν δυσανάλογα ευάλωτες ομάδες και υπονομεύουν τις δημοκρατικές αρχές.