Η θεωρία του Stephen Wolfram

Ο Wolfram είναι ένας άνθρωπος διατεθειμένος να υποστηρίξει τις ιδέες του. Όλες τις ιδέες του.

Ο Stephen Wolfram, αφού τελείωσε το διδακτορικό του στη θεωρητική φυσική, στις αρχές της δεκαετίας του '80, αποφάσισε να τα παρατήσει και να μεταπηδήσει στον ιδιωτικό τομέα, όπου και διέπρεψε. Πέρυσι τέτοια εποχή, μετά δηλαδή από περίπου 35 χρόνια, αποφάσισε να δημοσιεύσει τη δικιά του θεωρία των πάντων. Υπό κανονικές συνθήκες δε θα ασχολούταν κανείς μαζί του, αλλά ο Wolfram δεν είναι ένας οποιοσδήποτε επιχειρηματίας. Είναι ο άνθρωπος που έστησε το Mathematica, το πιο εξελιγμένο πρόγραμμα μαθηματικής ανάλυσης που υπάρχει στην αγορά, το οποίο και χρησιμοποιούν χιλιάδες επιστήμονες ανά τον κόσμο. Είναι ταυτόχρονα και σχεδόν η μόνη περίπτωση επιχειρηματία που κατάφερε να φτιάξει ένα προϊόν που απευθύνεται σχεδόν αποκλειστικά στην ακαδημαϊκή κοινότητα και είναι ταυτόχρονα εξαιρετικά κερδοφόρο. Ο Wolfram, και οι εκατοντάδες μαθηματικοί και προγραμματιστές που έχει προσλάβει, έχουν ήδη βοηθήσει στην ανάπτυξη της επιστήμης συνολικά, τα τελευταία 20 χρόνια, ίσως όσο λίγοι άλλοι σε τέτοιο βαθμό και εύρος. Αλλά το έχει κάνει βελτιώνοντας τις υποδομές του συστήματος: το λογισμικό μαθηματικής ανάλυσης.

Ο Wolfram όμως είναι ένας άνθρωπος διατεθειμένος να υποστηρίξει τις ιδέες του. Όλες τις ιδέες του. Αντί να προσπαθήσει να δημοσιεύσει τη θεωρία του σε κάποιο περιοδικό, αποφάσισε να παρακάμψει την κλασσική οδό, διότι όπως λέει, οι πολύ επαναστατικές ιδέες δεν περνάνε από peer reviewing.  Αντί για αυτό έφτιαξε έναν ολόκληρο χρηματοδοτούμενο οργανισμό, με ιστότοπους και τεχνική υποστήριξη που δεν υπάρχει πουθενά στον ακαδημαϊκό χώρο. Έφτασε στο σημείο να προσλάβει μαθηματικούς και φυσικούς για να δουλέψουν στην ιδέα του. Πρόκειται για την ενσάρκωση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας στη θεμελιώδη έρευνα. Το ίδρυμα Simons στη Νέα Υόρκη είναι μια άλλη τέτοια πρωτοβουλία, αλλά καθορίζεται εκεί η γενική ερευνητική κατεύθυνση και προσλαμβάνονται επιστήμονες με κανονικές προτάσεις που ελέγχονται από την κοινότητα, όπως σε κάθε άλλο δημόσιο χρηματοδοτικό οργανισμό. Το Physics Project του Wolfram είναι η πρώτη περίπτωση στην οποία ο επενδυτής πληρώνει ερευνητές για να υλοποιήσουν την ιδέα του, στο χώρο της απόλυτα θεωρητικής έρευνας.

Είναι ενδιαφέρουσα η ιδέα του Wolfram; Ναι, είναι ενδιαφέρουσα, αλλά σε εξαιρετικά πρώιμο στάδιο. Μπορεί και να οδηγεί κάπου, μπορεί και να μην οδηγεί πουθενά. Οι περισσότεροι θεωρητικοί φυσικοί αρνούνται να ασχοληθούν με μια πιθανότατα αδιέξοδη θεωρία, τη στιγμή μάλιστα που ο εμπνευστής της θέτει εαυτόν επιδεικτικά εκτός κοινότητας. Σ' αυτό το σημείο υπεισέρχεται πολύ έντονα ο κοινωνιολογικός παράγοντας: η επιστήμη παράγεται από την επιστημονική κοινότητα, που είναι, πέρα απ' όλα τα άλλα, μια κοινότητα όπως όλες, με κανόνες και όρια. Κι έτσι, αν τελικά ανθίσει η θεωρία του Wolfram, αυτό θα συμβεί σχεδόν σίγουρα χωρίς την συμπαράστασή της.

Σύνδεσμοι:

• Ο ιστότοπος του Wolfram Physics Project: https://www.wolframphysics.org

  Μια σχετικά ουδέτερη παρουσίαση στο Scientific American: Physicists Criticize Stephen Wolfram’s ‘Theory of Everything