Το Σαχέλ σε αναταραχή 2015-2021

Το τζιχαντιστικό κύμα ενισχύθηκε στα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας από την επιστροφή εθελοντών από το Ιράκ / Συρία όπου είχαν στρατολογηθεί και εξοπλιστεί από τον ΙΣΙΣ. Στο ισλαμιστικό αντάρτικο και την Αλ Κάιντα, προστέθηκαν (ή προέκυψαν από διασπάσεις) και ομάδες προσκείμενες στο Ισλαμικό Κράτος. Η σύγκρουση Αλ Κάιντα, Ισλαμικού κράτους και τοπικών εξεγέρσεων έχει τροφοδοτήσει έναν ενδοτζιχαντιστικό, και ενδοκοινοτικό εμφύλιο που προσθέτει στην αιματοχυσία και στην αστάθεια σε μια περιοχή που έχει πληγεί και από την πανδημία. Είναι χαρακτηριστικό πως σε τρεις από τις χώρες του G5, έχει συμβεί ή αποπειραθεί στρατιωτικό πραξικόπημα τα τελευταία δύο χρόνια

• Στο Τσαντ, ο αιφνίδιος θάνατος τον Απρίλιο του 2021, του επί τριάντα χρόνια δικτάτορα / προέδρου της χώρας Idriss Deby, οδήγησε στην επέμβαση του στρατού και στη δημιουργία μιας “προσωρινής” στρατιωτικής κυβέρνησης (με επικεφαλής στον γιο του εκλιπόντος, Μαχάματ Ντεμπύ), η οποία πάντως συνέχιζε να διαλύει βίαια διαδηλωτές εναντίον της χούντας, μέχρι πριν λίγες εβδομάδες

• Στο Μάλι, τη διετία που πέρασε είχαμε δύο πραξικοπήματα, ένα το 2020, το οποίο απέτυχε αφού πέτυχε κάποιες παραχωρήσεις και ένα το 2021, με τους ίδιους πρωταγωνιστές. Έχει αναπτυχθεί ένα αντιγαλλικό ρεύμα στο Μάλι και μια μερίδα της ηγεσίας της χώρας ζητά την απομάκρυνση των Γάλλων και την αντικατάστασή τους με τον ιδιωτικό στρατό της Ρωσικής Wagner. Αφρικανοί αναλυτές θεωρούν μάλιστα πως η Γαλλία έχει σαν στόχο τη διάλυση του Μάλι για να μπορεί να το εκμεταλλευτεί καλύτερα.

• Στον Νίγηρα τον Μάρτιο του 2021 δυο μέρες πριν την ορκωμοσία του νέου Προέδρου (η πρώτη φορά που υπάρχει ομαλή μετάβαση εξουσίας στον Νίγηρα μετά από εκλογές) επιχειρήθηκε στρατιωτικό πραξικόπημα χωρίς επιτυχία

• Στη Μαυριτανία τα πράγματα είναι περισσότερο υπό έλεγχο μια και η Ισλαμική Δημοκρατία της Μαυριτανίας, έχει προσπαθήσει να εντάξει την τζιχαντιστική ρητορική από τη μια μέσα στο πολιτικό πλαίσιο, και από την άλλη προσπαθεί να είναι παρούσα στα τοπικά προβλήματα των κοινωνιών της χώρας. Τούτου δοθέντος, αξίζει να σημειώσουμε πως στη Μαυριτανία υπάρχει ακόμα πρόβλημα κληρονομικής δουλείας.

• Η Μπουρκίνα Φάσο ύστερα από μακρά περίοδο δικτατόρευσης από το 1987, επανήλθε σε δημοκρατικό καθεστώς με τις εκλογές του 2015. Περίπου την ίδια εποχή, η ισλαμιστική εξέγερση στο Μάλι ξεχείλισε στη Βόρεια Μπουρκίνα Φάσο με μείζον χτύπημα - επίδειξη δύναμης, τη βομβιστική επίθεση στην πρωτεύουσα Ουαγκαντούγκου το 2016. Το καλοκαίρι που μας πέρασε υπήρξε μια νέα έξαρση των τρομοκρατικών επιθέσεων. Οι εξελίξεις της ισλαμιστικής εξέγερσης δεν είναι αμιγώς θρησκευτικές, αλλά αφορούν και μείζονα κοινωνικά και οικονομικά ζητήματα.