Άποψη: Αλλαγή ή διατήρηση του μοντέλου ανάπτυξης;

“Αλλάξτε το σύστημα, όχι το κλίμα” είναι το αίτημα των μαθητών που διαδηλώνουν τις Παρασκευές. Η Ευρωπαική Πράσινη Συμφωνία δεν θα ικανοποιήσει το αίτημά τους - Γράφει η Ινώ Σιώζιου*

Η πρόταση για την Πράσινη Συμφωνία της Ε.Ε. φαίνεται πως είναι συντηρητική καθώς παραμένει πιστή στην αρχή της διατηρησιμότητας (sustainability). Στη διατήρηση δηλαδή του τρόπου παραγωγής και κατανάλωσης και συνολικά του τρόπου οργάνωσης της οικονομίας, χωρίς να τολμά να μιλήσει για αυτό που ζητά, με τις κινητοποιήσεις της, και η νεολαία με το Fridays for future. “Αλλάξτε το σύστημα, όχι το κλίμα” είναι το αίτημα που μάλλον δεν έχει ακόμη εισακουστεί. 

Το ελληνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το οποίο προβλέπει τη διάθεση του 38% των πόρων για την Πράσινη Μετάβαση, εγκρίθηκε στις 17 Ιουνίου από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενώ αναμένεται η τελική έγκριση του Συμβουλίου ώστε να ξεκινήσουν οι αποταμιεύσεις, χωρίς να έχει προηγηθεί σχεδόν καμία διαβούλευση με τα υπόλοιπα πολιτικά κόμματα και την κοινωνία των πολιτών, γεγονός που έχουν καταγγείλει, με κοινή επιστολή τους προς τον κ. Σκυλακάκη, εβδομήντα (70) οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών, ανάμεσα στις οποίες συγκαταλέγονται η Greenpeace και η WWF Ελλάς.

Την απουσία διαβούλευσης για ένα Εθνικό Σχέδιο που ξεπερνάει κατά πολύ τη θητεία της παρούσας κυβέρνησης κάνουν λόγω και τα κόμματα της Αντιπολίτευσης, καθώς και ασκούν κριτική ως προς το περιεχόμενο της πρότασης που παρουσίασε η κυβέρνηση τον Μάρτιο στη Βουλή.π.χ.. Βουλευτές της αξιωματικής αντιπολίτευσης κάνουν λόγο για ένα Σχέδιο που έγινε πίσω από κλειστές πόρτες που πιθανώς να μην αφορά την κοινωνία. Από τις μεταρρυθμίσεις, ειδικά στην ενέργεια, απουσιάζουν τόσο οι Ενεργειακές Κοινότητες, ένα “εργαλείο” για την ενεργό συμμετοχή των πολιτών, της τοπικής αυτοδιοίκησης και μικρομεσαίων επιχειρήσεων στην παραγωγή καθαρής ενέργειας, όσο και απουσιάζει πλήρως οποιαδήποτε χρηματοδότηση για την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας. 

Η απουσία οποιασδήποτε αναφοράς στη λέξη “ανισότητες” από το εθνικό Σχέδιο ίσως είναι και η πιο ηχηρή. Η απουσία αυτή καταδεικνύει ενδεχομένως ότι η Πράσινη Μετάβαση και ο πακτωλός χρημάτων από το Ταμείο Ανάκαμψης δε χρησιμοποιούνται για να αλλάξουν, αλλά μάλλον για να συντηρήσουν / αναπαράξουν τον υφιστάμενο τρόπο παραγωγής και διανομής του πλούτου και άρα τις υφιστάμενες ανισότητες. 

Τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης μαζί με το ΕΣΠΑ της Προγραμματικής Περιόδου 2021-2017 που υπολογίζεται ότι θα φτάσουν, μαζί με τα δάνεια στα 59 δισ. ευρώ, σύμφωνα με εκτιμήσεις, αναμένεται να οδηγήσουν σε μεγέθυνση του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) κατά 3,6% το 2021, 6,2% του 2022 και 4,1% και 4,4% για το 2023 και το 2024 αντίστοιχα.

Η μεγέθυνση όμως αυτή της οικονομίας και η αναμενόμενη ευημερία των αριθμών φαίνεται ότι δε θα αλλάξουν τελικά αυτό που ζητά η νεολαία, το σύστημα, δηλαδή, και όχι το κλίμα.

---

*Η Ινώ Σιώζιου ήταν σύμβουλος του πρώην υπουργού ενέργειας Γιώργου Σταθάκη. Εχει MSc σε Environment and Resource Management (Energy track) από το Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ.