Αποψη: Υπογονιμότητα, όπως Υποκρισία
Η κατακραυγή που ξέσπασε για το διαβόητο “1ο Συνέδριο για την Γονιμότητα και την Αναπαραγωγική Αυτονομία”, είναι μια μεγάλη ευκαιρία να ξεκινήσει η συζήτηση για τις πραγματικές αιτίες του δημογραφικού
Η δημόσια κατακραυγή που ξέσπασε πριν από μερικές ημέρες για το διαβόητο “1ο Συνέδριο για την Γονιμότητα και την Αναπαραγωγική Αυτονομία”, είναι μια μεγάλη ευκαιρία για να ξεκινήσει επιτέλους μια συζήτηση για τα νεοελληνικά στερεότυπα περί μητρότητας, αλλά και τις πραγματικές αιτίες του δημογραφικού προβλήματος της Ελλάδας. Ο σάλος που προκλήθηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με αφορμή το διαφημιστικό σποτ που γυρίστηκε στο πλαίσιο προώθησης της διοργάνωσης, οδήγησε μάλιστα την κυρία Κία Παπαδοπούλου, που έγραψε το κείμενο, σε δημόσια απολογία, με την ίδια να εξηγεί μάλιστα ότι η δουλειά της είχε αυτοβιογραφικό χαρακτήρα. Σε παρόμοιο τόνο κινήθηκαν και οι δηλώσεις του κυρίου Κώστα Πάντου, γυναικολόγου και ενός εκ των ομιλητών στο συνέδριο, που παραδέχτηκε ότι το σποτ χαρακτηρίζεται από σκληρότητα, διευκρινίζοντας ωστόσο ότι στόχος του ήταν η ενημέρωση και όχι η προτροπή προς τις γυναίκες να κάνουν παιδιά.
Σκοπός αυτού του άρθρου δεν είναι να αμφισβητηθεί ούτε η ειλικρίνεια ούτε οι καλές προθέσεις όσων εργάστηκαν για το συνέδριο. Όμως είναι αδιανόητο να αναπαράγονται σήμερα, ως μέρος μιας προωθητικής καμπάνιας, φράσεις όπως “πότε θα παντρευτείς;”, “τι κάθεσαι;” και “πότε θα γίνεις μάνα;” αφήνοντας ανοιχτή την ερμηνεία αφενός ότι η άποψη του περιβάλλοντος μιας γυναίκας είναι σημαντικότερη ακόμα και από την ίδια της τη βούληση κι αφετέρου ότι μάλλον η ζωή της έχασε κάθε αξία και νόημα, εφόσον δεν απέκτησε παιδί μέχρι τα “κρίσιμα 41”.
Το επιχείρημα της “κοινωνικής πίεσης” δεν διατυπώνεται ποτέ ξεκάθαρα στο βίντεο, όμως ευκόλως εννοείται. Η, έστω έμμεση, χρήση του υποσκάπτει το αναφαίρετο δικαίωμα των γυναικών στην επιλογή, ανασύροντας αναχρονιστικές ιδέες από το χρονοντούλαπο της ιστορίας και επιχειρώντας να τις κανονικοποιήσει στις συνειδήσεις των περισσότερο ευάλωτων. Θίγει επίσης με χυδαίο τρόπο και την αγωνία εκείνων που θέλουν να κάνουν οικογένεια, όμως οι συνθήκες στη ζωή τους δεν το επιτρέπουν.
Δεν υπάρχουν οι υλικές προυποθέσεις για δημιουργία οικογένειας
Όλοι αυτοί δε που σκίζουν γενικότερα τα ιμάτιά τους για την υπογονιμότητα και την υπογεννητικότητα (γιατί αυτά συνήθως… πάνε πακέτο), έχουν άραγε σκεφτεί ποτέ ποιος είναι ο μισθός μιας γυναίκας 20-30 ετών στην Ελλάδα; Έχουν αναρωτηθεί αν της φτάνουν τα €700-800 το μήνα για να ανοίξει σπιτικό, όπως θα ήθελε και η… μανούλα της; Αντιλαμβάνονται ότι το βιογραφικό της, όσο καλά κι αν το... δομήσει, δεν θα ξεκλειδώσει καμία πόρτα, αν αυτή εργάζεται ως πωλήτρια στο ίδιο “ρουχάδικο” τα τελευταία δέκα χρόνια, παρά τις σπουδές της, γιατί δεν γίνεται να επιβιώσει αλλιώς;
Με άθροισμα μισθών τα €1500 και εργασία υπό καθεστώς ευέλικτης απασχόλησης, πώς θα μπορέσει να ανταπεξέλθει ένα νέο ζευγάρι, χρονικά και οικονομικά, στις απαιτήσεις που έχει η ανατροφή ενός παιδιού; Όταν αυτό θα μεγαλώσει, πώς θα πληρωθούν τα φροντιστήρια, οι ξένες γλώσσες και το ECDL;
Έχει άραγε περάσει από το μυαλουδάκι τους ότι ένας νέος άνθρωπος, γυναίκα ή άνδρας, ίσως δεν επιθυμεί καν να διαιωνίσει το είδος του, έχοντας οδηγηθεί στον μηδενισμό μετά από μισή ζωή αλμάτων από κρίση σε κρίση, ματαιώσεων και άγχους για την αδυναμία του να πετύχει άπιαστους στόχους, που του επέβαλε αδιάκοπα επί σειρά ετών η “κοινή γνώμη”;
Υποκριτές...
Αυτή η αδυναμία κατανόησης, όπως και το ότι κανένας αρμόδιος δεν σκέφτηκε να ασκήσει βέτο στην προβολή του επίμαχου βίντεο, ή δεν… έβαλε χέρι σε όσους εκφράζουν απόψεις περί “αφύσικης τριχωτής μασχάλης”, δείχνει ότι από ανθρώπους σε καίρια πόστα, ανθρώπους που εξελέγησαν από τον ελληνικό λαό και πληρώνονται από το ελληνικό κράτος για να χαράσσουν την πολιτική του, απουσιάζει παντελώς η ικανότητα ενσυναίσθησης.
Όσο για το 1ο Συνέδριο για την Γονιμότητα και την Αναπαραγωγική Αυτονομία, η αναβολή του είναι σε κάθε περίπτωση μια καλή ευκαιρία για να προσεγγιστεί το ζήτημα της υπογονιμότητας με σεβασμό, επιστημονικότητα και πάνω απ’ όλα την απαραίτητη ευαισθησία. Την επόμενη φορά ας δοθεί προτεραιότητα στα πραγματικά προβλήματα των σύγχρονων γυναικών και ας υπάρξει μέριμνα ώστε να αποφευχθεί η αναπαραγωγή σκοταδιστικών στερεοτύπων. Ας δοθεί ο λόγος σε εκείνες, όχι σε άσχετους με τη γυναικεία φύση πολιτικούς και εκκλησιαστικούς παράγοντες.
Ας έχουν, τέλος, στο νου τους όλοι εκείνοι που οφείλουν, ότι όσο κάνουν τα… στραβά μάτια στους νοσταλγούς του Μεσαίωνα, τόσο οι νέοι άνθρωποι θα απομακρύνονται από κάθε έννοια “παραδοσιακού”, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το μέλλον της κοινωνίας.