Μέσα στους επόμενους μήνες θα εκδοθεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Αντίποδες και μετάφραση Στέλας Ζουμπουλάκη, το τελευταίο βιβλίο του Εντουάρ Λουί, «Η μέθοδος της αλλαγής». Ξεκινώντας την αφήγηση από εκεί που τελειώνει το «Να τελειώνουμε με τον Εντύ Μπελγκέλ», δηλαδή στην αποχώρηση από την οικογένεια και την ένδεια του χωριού, «Η μέθοδος της αλλαγής» ξεκινά από τη λυκειακή ζωή στην Αμιέν, μιλά για τις ανώτατες σπουδές, τους ανθρώπους που ώθησαν και βοήθησαν τον Λουί στη «αλλαγή». Κυρίως όμως, μιλά για τα τεχνάσματα και τις στρατηγικές που ο ίδιος υιοθέτησε για να ξεπατικώσει τις αστικές συνήθειες και συμπεριφορές ώστε να περνά απαρατήρητος στους αντίστοιχους κύκλους. Από τη βία της επαρχίας στη βία του αστισμού.

Το έργο του Λουί είναι η ωμή, εκ των έσω καταγραφή της ζωής των αφανών, το ξεσκέπασμα της μεθοδευμένης αορατότητάς τους. Λίγο πριν τις γαλλικές προεδρικές εκλογές, ο συγγραφέας έδωσε μια εκτενή συνέντευξη, της οποίας αποσπάσματα δημοσιεύτηκαν στα ελληνικά από την Εποχή. «Υπάρχει», λέει, «μια αντίφαση στο ερώτημα: τι να κάνουμε ώστε τα λαϊκά στρώματα να έχουν πρόσβαση στην κουλτούρα; Διότι τα λαϊκά στρώματα προσδιορίζονται ως λαϊκά κυρίως γιατί είναι αποκλεισμένα από την πρόσβαση στο πολιτισμικό κεφάλαιο, μεταξύ άλλων.»

• Διαβάστε τα αποσπάσματα της συνέντευξης του Εντουάρ Λουί | Η Εποχή 

• Ολόκληρη η εκτενής συνέντευξη του Edouard Louis (στα γαλλικά) | L’insoumission

Η «Δικαιοσύνη των ανθρώπων»

Τρέμουν τα θεμέλια της Ντοκουμέντα μετά τον σάλο που έχει προκληθεί, καθώς ένα από τα έργα που παρουσιάστηκαν στη φετινή 15η έκδοσή της κατηγορήθηκε για αντισημιτικό περιεχόμενο από τους εκπροσώπους της πρεσβείας του Ισραήλ, βάζοντας φωτιά και στην κοινή γνώμη. Το επίμαχο έργο κατέβηκε την επομένη των εγκαινίων, συμπαρασύροντας και τη διευθύντρια της διεθνούς έκθεσης η οποία αναγκάστηκε σε παραίτηση. Ξεπερνώντας κάθε προηγούμενο, η διαμάχη κινδυνεύει να φέρει το κλείσιμο της Ντοκουμέντα, κάτι που φαίνεται πως ζητούν εδώ και καιρό τοπικοί πολιτικοί παράγοντες. 

Η περιγραφή των γεγονότων οδηγεί σε νέα ερωτήματα: Για πρώτη φορά στην ιστορία της, η Ντοκουμέντα ανέθεσε την επιμέλεια της διοργάνωσης σε μια μη δυτική καλλιτεχνική ομάδα, την ινδονησιακή Ruangrupa. Η πολιτική ματιά όμως που φέρνουν τα μη δυτικά έργα τέχνης δε φαίνεται να γίνεται ούτε αντιληπτή ούτε ανεκτή. Ο αντιιμπεριαλιστικός λόγος του λογοκριμένου «People’s justice», αναπαράσταση της σκοτεινής ιστορίας της Ινδονησίας και φόρος τιμής στα θύματα της δικτατορίας του στρατηγού Σουχάρτο, δεν απασχόλησε τον δημόσιο διάλογο.

Μια αποαποικιακή ανάγνωση

Για μια αποαποικιακή ανάγνωση των συμβάντων, μεταφράζουμε εδώ από γαλλικό δημοσίευμα μέρος της ανάρτησης του σημαντικού ινδονήσιου συγγραφέα Goenawan Mohamad, ο οποίος έχει διωχθεί από το καθεστώς Σουχάρτο: «Κάθε φρικαλεότητα συνδέεται με έναν τόπο. Για το Ολοκαύτωμα είναι η Γερμανία. Όμως στον 20ο αιώνα, υπήρξαν σφαγές στην Ινδονησία το 1966, στην Καμπότζη το 1975, στη Ρουάντα 1994, στη Σερβία το 1999. Είναι παράλογο, ένας Ινδονήσιος, ένας Κινέζος, ένας Παπούα να συνδέει το μίσος και τη φρίκη με τον ευρωπαϊκό αντισημιτισμό. Ο αντισημιτισμός ανήκει στην Ευρωπαϊκή ιστορία, και το να τον θεωρεί κανείς οικουμενικό είναι ευρωκεντρισμός. Ποιος αποφασίζει τι θέλει να πει ο ποιητής; Ο καλλιτέχνης; Η πρεσβεία του Ισραήλ στη Γερμανία; Παραφράζοντας τον Μπάρτ, η τέχνη είναι ερώτηση, όχι απάντηση.»

• Διαβάστε την ανοιχτή επιστολή της Ruangrupa, Antisemitism Accusations against documenta: A Scandal about a Rumor

Τέχνη ή κακοποίηση;

Αντίστοιχα στην Μπιενάλε του Βερολίνου, μια ομάδα ιρακινών καλλιτεχνών αποσύρθηκε διαμαρτυρόμενη λόγω ενός έργου τέχνης που περιλαμβάνει μεγενθυμένες φωτογραφίες κρατουμένων στο Αμπού Γκράιμπ. Το «Poison Soluble», ένας λαβύρινθος από φωτογραφίες κρατουμένων στο Αμπού Γκράιμπ που βασανίζονται και κακοποιούνται σεξουαλικά από αμερικανούς στρατιώτες, χαρακτηρίστηκε από τον ιρακινό επιμελητή τέχνης Ριτζίν Σαχακιάν ως «εργαλειοποίηση του έργου και της ταυτότητάς μας ως Ιρακινών». Η Μπιενάλε τοποθέτησε το έργο πίσω από μια κουρτίνα με προειδοποίηση που προέτρεπε τους θεατές που είχαν «βιώσει φυλετικό τραύμα ή κακοποίηση» να μην εισέλθουν σε αυτό. Ακόμα δεν έδωσε φωτογραφίες στον Τύπο ώστε να «εξουδετερώσουν την ψηφιακή διάδοση και απο-πλαισιωποίηση του ευαίσθητου περιεχομένου» και εν τέλει ζήτησε συγνώμη. Ωστόσο, το ερώτημα παραμένει.

• Διαβάστε: Ιρακινοί καλλιτέχνες αποσύρονται από την Μπιενάλε του Βερολίνου | Κοσμοδρόμιο

Ατζέντα

Αν δεν πήγες στην Επίδαυρο φέτος…

Λίγοι φέτος οι θεατές στην Επίδαυρο, με εξαίρεση τη «Αντιγόνη» σε σκηνοθεσία Τσέζαρις Γκραουζίνις και διανομή «Άγριες Μέλισσες» που έσπασε τα ταμεία. Για την άδεια Επίδαυρο γράφτηκε ότι έφταιξε η τιμή της βενζίνης, όπως άλλοτε γραφόταν ότι για τις άδειες χειμερινές αίθουσες έφταιγαν οι πρωτοεμφανιζόμενες τότε «Άγριες Μέλισσες». Εάν λοιπόν φταίει η βενζίνη, τότε μπορείτε τώρα να πάρετε το μετρό, το λεωφορείο, το παπί σας έστω, και να δείτε τις παραστάσεις της Επιδαύρου στην Αθήνα - και λίγο στη Θεσσαλονίκη… 

• ΑΙΑΣ - Σοφοκλής / σκηνοθεσία Αργύρης Ξάφης

  26/08 - Ηλιούπολη - Δημοτικό θέατρο Δημήτρης Κιντής * 01/09 - Βύρωνας - Θέατρο Βράχων * 04/09 - Ελευσίνα - Παλαιό Ελαιουργείο * 12/09 - Θεσσαλονίκη - Θέατρο Δάσους  * 20/09 - Παπάγου - Κηποθέατρο * 23-28/09 - Αθήνα - Σχολείον Ειρήνη Παππά

• ΜΗΔΕΙΑ - Μποστ / σκηνοθεσία Γιάννης Καλαβριανός

  26/08 - Παπάγου - Κηποθέατρο * 29/08 - Θεσσαλονίκη - Θέατρο Δάσους * 02-11/09 - Αθήνα - Σχολείον - Ειρήνη Παπά * 16/09 - Βύρωνας - Θέατρο Βράχων * 08/09 - Ηλιούπολη - Δημοτικό θέατρο Δημήτρης Κιντής

• ΠΕΡΣΕΣ - Αισχύλος / σκηνοθεσία Δημήτρης Καραντζάς

  02-03/09 - Θεσσαλονίκη - Θέατρο Δάσους* 09-10/09 - Αθήνα - Ηρώδειο 

• ΑΝΤΙΓΟΝΗ - Σοφοκλής / σκηνοθεσία Τσέζαρις Γκραουζίνις

  30-31/08 - Παπάγου - Κηποθέατρο * 03/09 - Πετρούπολη - Θέατρο Πέτρας * 08/09 - Αιγάλεω - Θέατρο Αλέξης Μινωτής * 09/09 - Πειραιάς - Βεάκειο * 11/09 - Βύρωνας - Θέατρο Βράχων * 13/09 - Νίκαια - Κατράκειο * 26/09 - Αθήνα - Ηρώδειο 

• ΕΛΕΝΗ - Ευριπίδης / σκηνοθεσία Βασίλης Παπαβασιλείου

  09/09 - Βύρωνας - Θέατρο Βράχων * 11/09 - Ελευσίνα -Παλαιό Ελαιουργείο

O βίαιος εξευγενισμός των Εξαρχείων

Αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που γίνεται απόπειρα επιβολής μιας ξένης οπτικής πάνω στη γειτονιά των Εξαρχείων και το κέντρο της Αθήνας, μακριά από την ιστορία και την κοινωνική και πολιτιστική εμπειρία της πόλης. Ίσως, όμως το δεκαετές όρυγμα που δημιουργήθηκε στην πλατεία αποδειχθεί οριστικό. Η μαζικοποίηση του τουρισμού στη χώρα στρέφεται κατά του χαρακτήρα της. Ακολουθεί μια επιλογή τριών δημοσιευμάτων για ένα θέμα που θα μας απασχολήσει επί μακρόν. 

• Τάσης Παπαϊωάννου - Η γειτονιά των Εξαρχείων | ΕφΣυν

  «Οι μεγάλες ιδέες διατρέχουν την ιστορία των πόλεων και τη διαμορφώνουν υποστήριζε σωστά ο Aldo Rossi. Κάθε πόλη όπου Γης εκφράζει ακριβώς τη χωρική υπόσταση των ιδεών που τη συγκροτούν, την καθορίζουν, τη στοιχειώνουν» (…) «Καμία περιοχή της πόλης δεν είναι ουδέτερη∙ όλες έχουν χρώμα και μάλιστα έντονο»

• Θανάσης Μουτσόπουλος - Όσο εμείς λιαζόμαστε στις παραλίες, η Αθήνα αλλάζει ραγδαία | Olafaq

  «Είναι κοινότοπο ασφαλώς να σχολιάσει κανείς τη ραγδαία μεταλλαγή της πρωτεύουσας. Έχει όμως ενδιαφέρον η μανιασμένη προσπάθεια κάποιων δυνάμεων να τη μεταμορφώσουν βίαια σε βαθμό να γίνει αγνώριστη». Οι απόπειρες εξευγενισμού της Αθήνας, από το Rethink Athens ως τον Μεγάλο Περίπατο

• Σαμσών Ρακκάς - Ή με το Μετρό ή με την Αγάπη | Ασσόδυο

  

Αναζητώντας την αυθεντικότητα

Οι φετινές μετα-πανδημικές διακοπές φαίνεται ότι έχουν ανακινήσει νοσταλγικές εικόνες και αναμνήσεις από έναν κόσμο που δεν υπάρχει πια. Αντικρίζουμε μέρη γνωστά που η διαρκής τουριστικοποίηση έχει κάνει αγνώριστα, ανακαλύπτουμε γωνιές της χώρας που σχεδόν δεν τη θυμίζουν. Τρία δημοσιεύματα μιλούν για αυτό που έχει χαθεί, το τοπίο, οι άνθρωποι, οι τρόποι ζωής, το ίδιο το περιεχόμενο του «παραθερίζειν».

• Ίρις Λυκουριώτη - Φαΐ, νερό, βότανα, αέρας, γη και χωράφι, ζώα και μέσα σε αυτά κανονικοί άνθρωποι Μερικές σκέψεις για τη μετάλλαξη του ελληνικού τοπίου | paralaxi

• Δημήτρης Στεμπίλης - Το Ελληνικό καλοκαίρι | ieidiseis (απάντηση προέκταση του κειμένου της Λυκουριώτη)

• Πηνελόπη Πετσίνη - Αναζητώντας το «αυθεντικό»: τέσσερις μικρές ιστορίες για το ταξίδι | ανάρτηση στο facebook

Μια Παναγία, ποια όμως;

Της εορτής της Κοιμήσεως (και όχι, προς Θεού, Μεταστάσεως) της Θεοτόκου παρελθούσης, μια θεολογική και ψυχοπολιτισμική προσέγγιση: Ο Διονύσιος Καλιντέρης ανατέμνει στο Κοσμοδρόμιο με απολαυστικό τρόπο τις διαφορές στην αντίληψη της Παναγίας μεταξύ Λατίνων και Ορθοδόξων, την απεικόνιση της Παναγίας, τη διαμάχη για τη θεία ή ανθρώπινη υπόστασή της και το πώς συμμετέχει και ο Καρλ Γιουνγκ στη σχετική συζήτηση.

• Διονύσιος Καλιντέρης - Πώς εκοιμήθη η Μητέρα; | Κοσμοδρόμιο