Οι αμβλώσεις στις ΗΠΑ και η έκταση της ψηφιακής μας επιτήρησης
Οι αμβλώσεις στις ΗΠΑ και η έκταση της ψηφιακής μας επιτήρησης
Η απαγόρευση των αμβλώσεων σε πολλές πολιτείες των ΗΠΑ χτυπά «καμπανάκι» για την έκταση της σύγχρονης ψηφιακής παρακολούθησης και τις εφιαλτικές αλλά πλέον πιθανές νόμιμες χρήσεις της.
Η από καιρού αναμενόμενη απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου των ΗΠΑ που θα επιτρέψει την απαγόρευση των αμβλώσεων σε όσες πολιτείες το επιλέξουν, έχει σαν αποτέλεσμα πολλές πολιτείες να προετοιμάζονται να υιοθετήσουν ακραία περιοριστικούς νόμους, που θα θέσουν άμεσα σε κίνδυνο θεμελιώδη δικαιώματα, όπως η ιδιωτικότητα και η ελευθερία διάθεσης του σώματος, αλλά και την ασφάλεια, την υγεία ή και τη ζωή ακόμα των γυναικών.
Η εξέλιξη αυτή αποκαλύπτει τον τρομακτικό βαθμό μέσα από τον οποίο εφαρμογές του κινητού και η παρακολούθηση της ηλεκτρονικής και διαδικτυακής δραστηριότητας, έχουν εξαφανίσει τα όρια του ιδιωτικού απόρρητου. Η απόφαση ανατροπής του δεδικασμένου του Roe vs Wade ανοίγει την πόρτα για ψηφιακή επιτήρηση όλων των γυναικών που θα μένουν έγκυες.
Οι ανησυχίες αυτές δεν περιορίζονται βεβαίως στις ΗΠΑ. Η ακροδεξιά κυβέρνηση της Πολωνίας, π.χ. αφού απαγόρευσε τις εκτρώσεις στην χώρα, σκοπεύει τώρα να καταγράφει ψηφιακά κάθε εγκυμοσύνη - παρότι ισχυρίζεται πως δεν θα χρησιμοποιηθεί η βάση δεδομένων αυτή για διώξεις. Η αντιπολίτευση και το φεμινιστικό κίνημα στην Πολωνία, φοβούνται όμως πως με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, η βάση θα αποτελέσει εργαλείο επιβολής της αυστηροποίησης των εκτρώσεων (ήδη οι εκτρώσεις ήταν περιορισμένες στην Πολωνία), μιας φονικής αυστηροποίησης, που επιβλήθηκε παρά τις τεράστιες διαδηλώσεις εναντίον της.
Κυνήγι… περιόδου
Το ηλεκτρονικό κυνήγι των εκτρώσεων δεν είναι σημερινή εξέλιξη στις ΗΠΑ. Το 2017 η ανακάλυψη από την αστυνομία μιας διαδικτυακής αναζήτησης στο Google για «χάπια έκτρωσης» έστειλε μια Αφροαμερικανή μητέρα τριών παιδιών στα δικαστήρια της πολιτείας του Μισισιπή, με κατηγορίες που οδήγησαν στην προφυλάκισή της και θα μπορούσαν να επιφέρουν μέχρι και 40 χρόνια φυλάκισης (απαλλάχθηκε μετά από δικαστική ταλαιπωρία τριών ετών). Δυο χρόνια νωρίτερα, η εξαγωγή δεδομένων από το κινητό μιας γυναίκας που απέβαλε σε προχωρημένη φάση της εγκυμοσύνης της, ήταν αρκετά για να καταδικαστεί πρωτόδικα (απαλλάχθηκε μετά από ένα χρόνο) σε 20 χρόνια φυλάκισης.
Κρίσιμα ψηφιακά δεδομένα είναι εύκολο και φτηνό να αποκτηθούν: Πρόσφατα το περιοδικό Vice μπόρεσε να αγοράσει για 160 δολάρια, τα δεδομένα τοποθεσίας μιας εβδομάδας όσων είχαν επισκεφτεί κλινικές εκτρώσεων. Καθώς οι εκτρώσεις θα είναι σύντομα κακουργήματα σε πολλές πολιτείες, διαθέσιμα δεδομένα σημαίνει και δεδομένα που οι αρχές θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν εις βάρος των «παρανομούντων».
“Ανωνυμοποίηση”
Μετά την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου των ΗΠΑ, η προφανής ανησυχία αφορά τα στοιχεία από τις εφαρμογές περιόδου και εγκυμοσύνης τα οποία στα πλαίσια μιας κακουργηματικής δίωξης, θα μπορούν να απαιτούν οι αρχές των πολιτειών που θα απαγορεύσουν την άμβλωση. Για παράδειγμα τις εφαρμογές που καταγράφουν τον εμμηνοροϊκό κύκλο μιας γυναίκας, των οποίων η πολιτική απορρήτου συχνά είναι ανύπαρκτη - σίγουρα σε ό,τι αφορά ανωνυμοποιημένα δεδομένα, που όμως είναι εύκολο να αποανωνυμοποιηθούν:
Πόσοι άλλοι μοιράζονται τα βασικά στοιχεία ταυτότητάς σας - για την Ελλάδα: νομό κατοικίας, ημερομηνία γεννήσεως, φύλο, οικογενειακή κατάσταση, εκπαιδευτικό επίπεδο και εργασιακή κατάσταση; Το παρατηρητήριο ανωνυμίας - ένα εγχείρημα του Imperial College του Λονδίνου και του Université Catholique de Louvain στο Βέλγιο, έχουν κατασκευάσει μια εφαρμογή που απαντά σε αυτήν ακριβώς την ερώτηση.
Δοκιμάστε το: Συνήθως η απάντηση είναι ανησυχητική, καθώς τα βασικά αυτά στοιχεία περιορίζουν τους πιθανούς κατόχους τους στην περίπτωση της Ελλάδας σε κάτω από 10. Οπότε με την διασταύρωση με ένα ακόμα σύνολο δεδομένων, ο οιοσδήποτε ή η οιαδήποτε μπορεί να ταυτοποιηθεί.
Οι τρόποι με τους οποίους θα μπορούσαν να αντληθούν ενοχοποιητικά δεδομένα από τα κινητά του καθενός και της καθεμίας, είναι πλέον όμως απεριόριστοι, πολύ πέραν των period trackers.
Η κοινωνιολόγος της τεχνολογίας Ζεϋνέπ Τουφεκτσί, έγραψε στους New York Times, για αυτήν ακριβώς την δυνατότητα ψηφιακής επιτηρητικής επιβολής των νέων νόμων περί έκτρωσης στις ΗΠΑ, περιγράφοντας το πόσο ακραία δύσκολο είναι να αποφύγεις στο ελάχιστο την επιτήρηση και την καταγραφή όλης σου της ζωής από μια οργουελική ψηφιακή υποδομή αυταρχισμού, που είναι όμως και στοιχείο της καθημερινότητας και της εργασίας σχεδόν όλων. Συνεπώς και πόσο δύσκολο - σχεδόν αδύνατον - είναι να αποφύγει μια γυναίκα τη συλλογή στοιχείων που θα την “ενοχοποιούν”:
Διαβάστε: ΝΥΤ | Zeynep Tufekci: Digital Technology Invaded Our Lives. Now Women May Pay For It. [Από archive.org] - [εικόνα έντυπης έκδοσης εδώ]
Κινητοί κατάσκοποι
Οι εκφάνσεις αυτής της υποδομής επιτήρησης, καλύπτουν πολύ περισσότερες πλευρές της σχέσης μας με την τεχνολογία από ό,τι φανταζόμαστε.
Πέρυσι, ο Jacob Leon Kröger, ο Philip Raschke και ο Towhidur Rahman Bhuiyan του Τεχνικού Πανεπιστημίου του Βερολίνου, επισκοπώντας την σχετική έρευνα, ανέδειξαν σε άρθρο τους με τίτλο Privacy Implications of Accelerometer Data: A Review of Possible Inferences, την αδιανόητη σε όγκο προσωπική πληροφορία που μπορεί να αντλήσει ο οποιοσδήποτε από την παρακολούθηση ή την ανάλυση των μετρήσεων και μόνο του επιταχυνσιόμετρου (accelerometer), του αισθητήρα δηλαδή που καταγράφει τις κινήσεις του κινητού σας τηλεφώνου - σε συνδυασμό με την χρήση έμπειρων συστημάτων.
Τα δεδομένα από το επιταχυνσιόμετρο σε κάθε κινητή συσκευή, μπορεί - μεταξύ άλλων - να χρησιμοποιηθούν για να προσδιοριστεί η θέση του χρήστη της συσκευής (χωρίς GPS), οι δραστηριότητές του, η κατάσταση της υγείας του, χαρακτηριστικά της σωματικής του διάπλασης, το φύλο, η ηλικία, προσωπικά χαρακτηριστικά και η συναισθηματική κατάστασή του.
Η κίνηση κάθε ανθρώπου έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και αν παρακολουθηθεί, είναι αρκετή για να τον ταυτοποιήσει. Μπορεί να εκτιμηθεί αν κάποιος είναι μεθυσμένος, ή υπό την επήρεια ουσιών, να αναπαραχθούν τα μηνύματα - ή οι κωδικοί - που έχει γράψει στο κινητό του, οι αριθμοί που έχει καλέσει - ακόμα ίσως σε λίγο και ο ήχος της φωνής του. Αυτά δεν είναι θεωρητικά, είναι ήδη εφικτά. Από την Apple στα iPhones, στον Chrome της Google, στην εφαρμογή του Facebook για τα iPhones, ενώ εφαρμογές μέσω του επιταχυνσιόμετρου μπορούν να υποκλέψουν και συνομιλίες σε κινητά android.
Τα βασικά ευρήματα τα συνοψίζει ο ένας από τους συγγραφείς, ο Τζάκομπ Λέον Κρέγκερ στο παρακάτω νήμα στο Τwitter:
H ίδια αυτή ερευνητική ομάδα ανέδειξε και τον πλούτο των προσωπικών δεδομένων που μπορεί να εξαχθεί από τα μικρόφωνα των τηλεφώνων, αλλά και από την καταγραφή της κίνησης των ματιών.
Ψηφιακή ευαλωτότητα
Η επικείμενη απαγόρευση των αμβλώσεων σε πολλές πολιτείες των ΗΠΑ αναδεικνύει λοιπόν με έμφαση το πόσο ευάλωτοι είμαστε μέσα στο αενάως καταγραφόμενο ψηφιακό σύμπαν, μέσα στο οποίο όλο και περισσότεροι, όλο και περισσότερο, κινούμαστε υποχρεωτικά.
H πρόθεση, κατά τα φαινόμενα, του υπερσυντηρητικού ανώτατου δικαστηρίου των ΗΠΑ είναι να κυνηγήσει στη συνέχεια, το δικαίωμα στην αντισύλληψη ή ακόμα και στην ομοφυλοφιλία. Τα αποτελέσματα δυο δεκαετιών de facto τεχνολογικής κατάργησης του ιδιωτικού απόρρητου και της κατασκευής μιας ψηφιακής υποδομής επιτήρησης σε συνέργεια των κρατικών υπηρεσιών με τις μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας, ανοίγουν τον δρόμο για εξαιρετικά επικίνδυνες καταστάσεις. Και επειδή οι ΗΠΑ είναι το οικονομικό κέντρο του δυτικού κόσμου, ενδέχεται να μην περιοριστούν στην Αμερική…
Η συζήτηση για το ιδιωτικό απόρρητο και την επιτηρητική / πολιτική χρήση των προσωπικών δεδομένων που παράγονται μέσα στα ψηφιακά περιβάλλοντα στα οποία είμαστε εμβαπτισμένοι όλοι πλέον, είναι ένα μείζον θέμα ψηφιακής πολιτικής, και ένα νέο μέτωπο περιορισμού ελευθεριών στο οποίο θα επανέλθουμε εδώ στο Νήμα σε ειδικό αφιέρωμα μέσα στο καλοκαίρι…