Οι Γερμανοί ψηφίζουν, οι Ευρωπαίοι αγωνιούν. Ματαίως...

Ένας οδηγός για τις σημερινές Γερμανικές εκλογές και τα διακυβεύματά τους

Στο γράφημα των δημοσκοπήσεων του Politico φαίνεται πως είναι η πρώτη φορά μετά το 2006 που οι Σοσιαλδημοκράτες παίρνουν καθαρό προβάδισμα έναντι των συντηρητικών του CDU/CSU οι οποίοι έπεσαν σε ιστορικά χαμηλά ποσοστά

Περίπου 60 εκατομμύρια πολίτες έχουν δικαίωμα ψήφου στη Γερμανία στις εκλογές της 26ης Σεπτεμβρίου - δηλαδή 1,3 εκατομμύρια λιγότεροι σε σχέση με τις εκλογές πριν από τέσσερα χρόνια. Πάνω από το μισό εκλογικό σώμα είναι άνω των 50 ετών. H μετανάστευση έχει βοηθήσει στη σταθεροποίηση του πληθυσμού της Γερμανίας, αλλά οι περισσότεροι από τους μετανάστες δεν ψηφίζουν με αποτέλεσμα, το εκλογικό σώμα να γερνάει και να μικραίνει. Και η γήρανση του εκλογικού σώματος έχει συνέπειες για την ατζέντα που κυριαρχεί.¹

Διαβάστε σχετικά:

• German election demographics: Facts and figures

• Εκλογές «ώρα-μηδέν» για τη Γερμανία: «Θρίλερ» δείχνουν οι δημοσκοπήσεις

Η κατανομή των εδρών στην απελθούσα Βουλή

Το εκλογικό σύστημα

Οι ψηφοφόροι καλούνται να ψηφίσουν σε δυο λίστες:

• μονοεδρικές για κάθε περιφέρεια από τις 299

• κομματικές, που διασφαλίζουν την αναλογική εκπροσώπηση στην ομοσπονδιακή βουλή

Η δεύτερη ψήφος καθορίζει και τον συνολικό αριθμό εδρών κάθε κόμματος, απολύτως αναλογικά, για όσα κόμματα συγκεντρώσουν πάνω από 5% σε εθνικό επίπεδο. Οι 598 έδρες μπορεί να χρειαστεί να αυξηθούν προκειμένου να επιτευχθεί η απαιτούμενη αναλογικότητα (το νυν κοινοβούλιο έχει 630).

• Πώς λειτουργεί το γερμανικό εκλογικό σύστημα; DW

• Το Ινστιτούτο Χάινριχ Μπελ εξηγεί το εκλογικό σύστημα

Bloomberg: Παρακολουθήστε ζωντανά τα αποτελέσματα των εκλογών καθώς διαμορφώνονται

«Τζαμάικα», «Φανάρι» η «Γερμανία»;

Με αυτές τις κωδικές ονομασίες - εξαιτίας του συνδυασμού χρωμάτων των κομμάτων σε ενδεχόμενη κυβέρνηση συνεργασίας - περιγράφουν οι αναλυτές τα μετεκλογικά σενάρια. Με βάση τις δημοσκοπήσεις και την πολιτική σχέση μεταξύ των κομμάτων, επικρατέστερη θεωρείται μια κυβέρνηση SPD-Πράσινων-FDP, με τη “Τζαμάικα” (CDU-FDP-Πράσινοι) να ακολουθεί και τον “Μεγάλο Συνασπισμό” (CDU - SPD, όπως σήμερα, ενδέχεται με άλλο πρώτο κόμμα) τρίτη. Η πιθανότητα να σχηματιστεί κυβέρνηση SPD-Πρασίνων και Αριστεράς θεωρείται ελάχιστη. Η Αριστερά άλλωστε καταγράφει οριακά ποσοστά στις δημοσκοπήσεις, λίγο πάνω από το εκλογικό όριο του 5%.

Μια περιοχή που παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι η Σαξονία στην οποία το ακροδεξιό AfD καταγράφει υψηλά ποσοστά, παρα τη γενική στασιμότητα που παρουσιάζει στο σύνολο της χώρας.

• Όλες οι δημοσκοπήσεις: 2021 general election

• German election 2021: Governing coalition options

H ατζέντα των εκλογών

Τα μείζονα θέματα αυτής της χαμηλών τόνων προεκλογικής εκστρατείας ήταν η κλιματική αλλαγή, το ύψος των ενοικίων στις πόλεις, η ψηφιοποίηση του δημοσίου, οι συντάξεις και οι μισθοί.

• Η διεθνής και Ευρωπαϊκή ατζέντα δεν απασχολεί ιδιαίτερα τους Γερμανούς σε αυτές τις εκλογές, όσο και αν οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι αναζητούν εκεί μια πιθανή ηγεσία.

• Ο Σολτς μιλάει υπέρ της διεύρυνσης της Ευρωπαϊκής συνεργασίας εννοώντας όμως τη Γαλλογερμανική. Δεν αναμένεται σημαντική αλλαγή στάσης στο θέμα του συμφώνου σταθερότητας - ο Σολτς ακολούθησε τη γραμμή Σόιμπλε.

• Γεωπολιτικά, η Γερμανία αισθάνεται πίεση να βρει μια νέα ισορροπία με την ανερχόμενη Κίνα καθώς ο Αγγλοσαξονικός κόσμος τοποθετείται απέναντι της όλο και πιο ανταγωνιστικά.

• Όλα τα κόμματα συμφωνούν στην ανάγκη επανασύνδεσης της Δύσης ως πυλώνα σταθερότητας.

Τι αποκαλύπτει η αυτοκινητοβιομηχανία για τις εκλογές

Δημοψήφισμα για την απαλλοτρίωση ακριβών διαμερισμάτων

Την ημέρα των εκλογών θα διεξαχθεί συμβουλευτικό δημοψήφισμα στο Βερολίνο. Οι μισθοί στη Γερμανία είναι καθηλωμένοι, τα ενοίκια έχουν αυξηθεί πολύ τα τελευταία χρόνια και υπάρχει τεράστια έλλειψη προσιτών διαμερισμάτων. Έτσι, οι Βερολινέζοι θα ψηφίσουν εάν όλα τα διαμερίσματα που έχουν στην κατοχή τους τα μεγάλα κτηματομεσιτικά γραφεία της πόλης θα πρέπει να απαλλοτριωθούν ή όχι.

Μια εποχή φτάνει στο τέλος της

Ισως μια καλή μεταφορά των ελληνικών αισθημάτων για την καγκελάριο όπως καταγράφονται στις τελευταίες δημοσκοπήσεις - Georg Wendt / AP

Η Άνγκελα Μέρκελ αφήνει την καγκελαρία ως αδιαμφισβήτητη ηγέτιδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και - μετά την ήττα Ομπάμα από τον Τράμπ - ως άτυπη εκπρόσωπος των φιλελεύθερων αξιών στον σύγχρονο κόσμο. Για την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή περιφέρεια, αυτούς που ο Γερμανικός τύπος ονόμαζε P.I.I.G.S, δεν υπάρχουν περιθώρια για μια θετική αποτίμησή της. Ηγήθηκε της συκοφάντησης των Ελλήνων και του πολιτικού εξαναγκασμού της χώρας. Υπήρξε ο «φύλακας-Άνγκελα» της νεοφιλελεύθερης ΕΕ. Όπως φαίνεται σε πρόσφατη έρευνα, δεν θα μας λείψει, παρά τη διεθνή γοητεία που ασκεί.

Κρατήστε αυτά τα αφιερώματα

• Ένα συλλεκτικό αφιέρωμα στην Ανγκελα Μέρκελ - H Καθημερινή

• Οι αντιφάσεις και η παρακαταθήκη της Αγκελα Μέρκελ – Α. Τσίπρας

• The other Angela Merkel - Foreign Policy

• (🔊) Germany and Europe after Merkel - the daily, New York Times

Ο Σοσιαλδημοκράτης Σόλτς ως συνεχιστής της Μέρκελ

Ο Όλαφ Σολτς είναι ο πιθανότερος νικητής αυτών των εκλογών, όχι γιατί οι Σοσιαλδημοκράτες επικρατούν ιδεολογικά έναντι των Χριστιανοδημοκρατών, αλλά ως συνεχιστής της Μέρκελ. Απέναντί του, ο κομματικός διάδοχος της στην ηγεσία του CDU, Armin Laschet ήδη χρεώνεται το ιστορικό χαμηλό της παράταξης. O Σολτς θεωρείται πραγματιστής και έχει έξυπνα αποφύγει να αναλάβει συγκεκριμένες δεσμεύσεις για οτιδήποτε. Βγήκε νικητής στο τελευταίο debate και είναι πρώτος στις προτιμήσεις για επόμενος καγκελάριος παρά την εμπλοκή του σε οικονομικά σκάνδαλα.

• Olaf Scholz Is Running as the Next Angela Merkel, and It Seems to Be Working - ΝΥΤ

• German federal election: Are we witnessing the revival of the SPD? - LSE

Η δολοφονία χαρακτήρα των Πρασίνων

Πριν από περίπου δύο μήνες οι Πράσινοι ήταν αντιμέτωποι με το CDU, ενώ το SPD ήταν ακόμα πολύ πίσω. Τότε διεξήχθη μια επιχείρηση δολοφονίας χαρακτήρα κατά της Annalena Baerbock προσωπικά, αλλά και των Πρασίνων. Μεγάλες εφημερίδες παρουσίαζαν ως «σενάριο τρόμου» μια πιθανή νίκη των Πρασίνων: Οι Γερμανοί θα γίνονταν ξαφνικά φτωχοί, δεν θα επιτρεπόταν να χρησιμοποιούν πλέον δεύτερο αυτοκίνητο κοκ. Εν τω μεταξύ, η ακροδεξιά κινητοποιήθηκε εναντίον των Πρασίνων αποκαλώντας τους επίσης μαρξιστές που δεν είναι - καθόλου!

Διαβάστε ακόμα:

• Οι συμβιβασμοί της επόμενης μέρας. Σάπιοι ή προωθητικοί; - ΕφΣυν

Από την ελληνική σκοπιά

Το καλύτερο που μπορεί να περιμένει η ελληνική πλευρά από τη νέα γερμανική κυβέρνηση είναι ίσως μια πιο κάπως πιο χαλαρή στάση στο θέμα του συμφώνου σταθερότητας και τη δημοσιονομική πειθαρχία που αναμένεται να τεθεί στο τραπέζι ξανά το 2023. Ελάχιστοι πάντως αναμένουν πραγματικές αλλαγές:

• Wolfgang Streek: Will it Be Enough? New Left Review

• Η σημασία των γερμανικών εκλογών στην πορεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης

• Γερμανικές εκλογές: Το καλύτερο σενάριο για την Ελλάδα – Από την οικονομία στις πολεμικές αποζημιώσεις

• Αν τώρα εκλογές στη Γερμανία, πότε στην Ελλάδα;

Το Νήμα είναι μια ανεξάρτητη προσπάθεια για ένα νέο Μέσο ενημέρωσης προσαρμοσμένο στα δεδομένα της ψηφιακής εποχής. Στείλτε μας τα σχόλια και τις παρατηρήσεις σας.

1. H δημοσιογράφος Natalie Meinert συνέβαλε στην σύνταξη του αφιερώματος