Ελληνικός Χρυσός: Αναπτυξιακή επένδυση ή περιβαλλοντικό έγκλημα;

Κοινό σημείο στις ενστάσεις που κατατέθηκαν αποτελεί η παραβίαση του άρθρου 24 του Συντάγματος

Της Ι. Σ.

Με 180 ψήφους υπέρ από τη Νέα Δημοκρατία και το Κίνημα Αλλαγής και 119 ψήφους κατά από τα υπόλοιπα κόμματα της Αντιπολίτευσης (ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, ΜέΡΑ 25, ΚΚΕ, Ελληνική Λύση) κυρώθηκε[1][2][3], αργά εχθές το βράδυ, η αναθεωρημένη Σύμβαση του Δημοσίου με την Ελληνικός Χρυσός, θυγατρική εταιρεία της Eldorado Gold που δραστηριοποιείται στον Καναδά, παραχωρώντας στην εταιρεία δικαίωμα εκμετάλλευσης των Μεταλλείων Κασσάνδρας στη Βορειοανατολική Χαλκιδική για είκοσι πέντε (25) συν είκοσι πέντε (25) επιπλέον χρόνια. 

Η έντονη αντιπαράθεση και η σκληρή κριτική εκ μέρους της αντιπολίτευσης, ακόμη και από βουλευτές του Κινήματος Αλλαγής που ψήφισαν τελικά υπέρ της κύρωσης, χαρακτήρισε τη συζήτηση της Σύμβασης όλες τις προηγούμενες μέρες στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής. Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κ.Σκρέκας, έκανε λόγο για μια σημαντική συμφωνία, εθνικής αναπτυξιακής σημασίας, με την οποία η Ελλάδα στέλνει ένα σαφές σήμα ότι είναι φιλική στις μεγάλες επενδύσεις ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και το ΜέΡΑ 25 κατέθεσαν ενστάσεις αντισυνταγματικότητας, οι οποίες όμως απορρίφθηκαν. 

Κοινό σημείο στις ενστάσεις που κατατέθηκαν αποτελεί η παραβίαση του άρθρου 24 του Συντάγματος που προβλέπει πως η προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος αποτελεί υποχρέωση του Κράτους και πως για τη διαφύλαξή του το Κράτος έχει υποχρέωση να παίρνει ιδιαίτερα προληπτικά ή κατασταλτικά μέτρα στο πλαίσιο της αρχής της αειφορίας. Την αντίθεση προβλέψεων της αναθεωρημένης Σύμβασης με το άρθρο 24 του Συντάγματος τονίζουν/επισημαίνουν και έντεκα (11) περιβαλλοντικές Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις σε χθεσινή τους κοινή ανακοίνωση, μεταξύ των οποίων η Greenpeace και η WWF. 

Στο επίκεντρο της κριτικής ως προς την προστασία του περιβάλλοντος βρίσκονται, κατά βάση, οι εξής δύο προβλέψεις. Πρώτον, ότι περιλαμβάνεται ρήτρα που απαγορεύει «οποιαδήποτε ρύθμιση» (που) «εισάγει…ουσιώδη επιβάρυνση στην Εταιρεία..», όπως για παράδειγμα κάποια μεταβολή στην περιβαλλοντική νομοθεσία και δεύτερον, η ιδιότυπη πρόβλεψη και σύλληψη του «ανεξάρτητου ελεγκτή περιβάλλοντος» ο οποίος θα έχει καίριο λόγο στον περιβαλλοντικό έλεγχο των δραστηριοτήτων της Ελληνικός Χρυσός, ο οποίος όμως θα προσλαμβάνεται και θα πληρώνεται από την ίδια την εταιρεία. Στην πρόβλεψη αυτή ασκήθηκε δριμεία κριτική καθώς οποιαδήποτε διοικητική πράξη του Δημοσίου θα εκδίδεται μόνο αφού θα έχει γνωμοδοτήσει ο «ανεξάρτητος» ελεγκτής και ακόμη και ο έλεγχος από το Σώμα Επιθεωρητών Περιβάλλοντος του αρμόδιου Υπουργείου θα καθορίζεται με «ραντεβού» και φυσικά μετά από ενημέρωση της εταιρείας. Ο ίδιος θα ελέγχει και εάν η Ελληνικός Χρυσός θα τηρεί τους όρους της περιβαλλοντικής της αδειοδότησης (ΑΕΠΟ). 

Αυτά προβλέπονται στη νέα, αναθεωρημένη Σύμβαση ενώ, στις 8 Απριλίου, δύο υψηλόβαθμα στελέχη της Ελληνικός Χρυσός οδηγούνται στο Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων της Θεσσαλονίκης για σοβαρή ρύπανση και υποβάθμιση του περιβάλλοντος την πενταετία 2012-2017.